Lot samolotem: wszystko, co chciałbyś wiedzieć

Boisz się latać? A może wcale nie, ale masz wrażenie, że tak naprawdę nic nie wiesz na temat podróżowania samolotem? Żeby zaspokoić twoją ciekawość, postanowiliśmy porozmawiać z ekspertem i zadać mu pytania, które najczęściej nurtują pasażerów.
Z Mariuszem Czarneckim, ekspertem Air France KLM, rozmawia Anna Szczypczyńska.

1. Istnieje wiele teorii na temat tego, gdzie siadać, by było najbezpieczniej. Czy rzeczywiście istnieją takie miejsca?
Jest wiele źródeł opisujących najbezpieczniejsze miejsca w samolocie. Naszą wiedzę na ten temat czerpiemy przede wszystkim ze statystyk różnego rodzaju zdarzeń. Model samolotu jest najważniejszym czynnikiem, im większy tym bezpieczeństwo pasażerów w czasie podróży lotniczej rośnie. Uwarunkowane jest to gabarytami maszyny, jej konstrukcją oraz liczbą personelu pokładowego. Najmocniejszy element to drzwiary na skrzydłach. Konstrukcyjnie jest to najwytrzymalszy odcinek samolotu i zarazem najbezpieczniejsza jego część. Kolejną kwestią są warunki atmosferyczne, które wpływają na pracę pilotów. W praktyce każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie analizując szereg elementów, które mają wpływ na przebieg lotu.

2. Co się dzieje w sytuacji, kiedy ktoś bardzo źle się poczuje. Czy zdarzają się sytuacje, że trzeba wcześniej lądować?
Zdrowie i życie pasażerów jest priorytetem dla personelu pokładowego. W przypadku zaistnienia sytuacji zagrożenia załoga udziela pasażerowi pierwszej pomocy. W czasie szkolenia Cabin Crew personel pokładowy uczy się udzielania pierwszej pomocy. W każdej maszynie jest apteczka z podstawowymi lekami i zestaw pierwszej pomocy. W chwili zdarzenia informowany jest Kapitan, a personel przez intercom pyta czy jest na pokładzie lekarz. Priorytetem w sytuacji zagrożenia jest udzielenie choremu fachowej pomocy w jak najkrótszym czasie. Następnie, jeśli przypadek tego wymaga, Kapitan podejmuje decyzje o awaryjnym lądowaniu samolotu na najbliższym lotnisku. Pamiętam przypadek, jak u pasażerki w trakcie rejsu z Pakistanu do Anglii rozpoczęła się akcja porodowa. Kapitan podjął wówczas decyzję o lądowaniu awaryjnym w Warszawie. Natychmiast pod drzwi maszyny podjechał zespół sanitariuszy oraz lekarz. Takich przypadków było wiele. Samolot to specyficzne środowisko. Zmiany ciśnienia, zróżnicowana flora bakteryjna, przeciążenia i przede wszystkim zmiany stref czasowych. To wszystko ma bezpośredni wpływ na nasz organizm. Wyróżniamy kilka chorób związanych z podróżami lotniczymi m.in. chorobę zakrzepowo-zatorową żył, która jest bardzo groźna dla życia. Możemy jej zapobiec wykonując proste ćwiczenia w trakcie lotu. Również krótki spacer po pokładzie ma pozytywny wpływ na organizm i jest polecany przez lekarzy w profilaktyce i zapobieganiu zaburzeń krążenia.

3. Co tak naprawdę, by się stało, gdybyśmy otworzyli drzwi samolotu w czasie lotu?
Otwarcie drzwi w samolocie na wysokości przelotowej jest praktycznie niemożliwe. Różnica ciśnień na zewnątrz i wewnątrz kabiny oraz siły oddziałujące na płatowiec są tak duże, że człowiek nie jest w stanie ich otworzyć. Gdybyśmy jednak je otworzyli, natychmiast nastąpiłaby dekompresja kabiny i gwałtowny spadek temperatury. W takich warunkach człowiek nie ma praktycznie szans na przeżycie. Do dekompresji może dojść również w wyniku np. usterki technicznej. W takiej sytuacji załoga dzięki przyrządom pokładowym otrzymuje natychmiast informacje bezpośrednio w kabinie pilotów. W tym momencie pilot wykonuje tzw. „emergency descend" czyli sprawdza maszynę na bezpieczną wysokość, na której ilość tlenu będzie wystarczająca. Warto dodać, że w samolotach maski tlenowe dla pasażerów pozwalają na swobodnie oddychanie do 15 min.

4. Czy w sytuacjach zagrożenia pasażerowie są o tym na bieżąco informowani, czy raczej się tego unika, by nie wywoływać paniki?
To zależy od rodzaju usterki czy też od niebezpieczeństwa w jakim pasażerowie się znaleźli. Taką decyzję podejmuje załoga oceniając ryzyko i stopień zagrożenia. Bardzo ważne jest, aby w trudnej sytuacji zachować zimną krew. Podróżni w czasie lotu są bardzo wyczuleni na wszelkiego rodzaju dźwięki czy zmiany wysokości. W przypadku usterki, która zagraża życiu załoga powiadamia pasażerów o lądowaniu awaryjnym i instruuje ich jak mają się zachować. W dalszej kolejności następuje usuniecie zbędnych przedmiotów oraz zapięcie wózków cateringowych. Członkowie załogi zajmują miejsca w kabinie na tzw. jumpseat-ach czyli specjalnych miejscach przy wyjściach z samolotu.

5. Jedzenie w samolocie to gorący temat. Sporo się już zmieniło w tej kwestii jednak wciąż część posiłków nie należy do najsmaczniejszych. Co jest tego przyczyną? Czy jest to związane z trudnością przewożenia i transportowania pożywienia?
Jest wiele czynników, które wpływają na specyfikę posiłków podawanych w czasie lotu. Raczej nie podaje się zup ze względu na ryzyko poparzenia gorącym płynem. Wykluczone jest też smażenie, bo w kuchniach samolotowych nie ma miejsca na wyspecjalizowany sprzęt. Należy również pamiętać, że ze względu na ciśnienie występujące na dużej wysokości ludzki organizm odbiera smaki nieco inaczej. Mimo licznych ograniczeń linie Air France i KLM inwestują w wyszukane menu, które odróżnia je od konkurencji. KLM przykłada dużą wagę do wysokiej jakości składników, np. w klasie ekonomicznej kanapki przygotowywane są wyłącznie z organicznego pieczywa. W klasie biznes menu zmienia się co tydzień. Podróżni mają do wyboru np. duszoną dziczyznę lub dorsza w curry w sosie kokosowo-cytrynowym. Na trasach azjatyckich holenderska linia oferuje orientalne posiłki np. dania chińskie, indyjskie czy koreańskie. W ofercie Air France im wyższa klasa rezerwacyjna tym bardziej wyszukane potrawy. W klasie biznes i pierwszej nad menu czuwają najsłynniejsi szefowie kuchni nagradzani gwiazdkami Michalin. Dopełnieniem wykwintnych posiłków są francuskie sery i starannie wyselekcjonowane wino.

6. Pasażerowie często skarżą się na to, że na pokładzie samolotu jest za mało miejsca, a komfort podróżowania pozostawia wiele do życzenia. Czy są wytyczne dotyczące tego, jak szerokie powinny być siedzenia na pokładzie samolotu, jak duża przestrzeń jest przeznaczona na nogi itd.?
Nie ma przepisów odnoszących się do ilości miejsca na nogi w czasie podróży lotniczej. Nie jest tajemnicą, że miejsce na pokładzie jest cenne. Loty generują koszty, a na rynku panuje presja ciągłego obniżania cen biletów, co przy stałym wzroście cen paliwa i opłat lotniskowych staje cię coraz trudniejsze. Podróżni klasy ekonomicznej na trasach międzykontynentalnych mogą za nieznaczną dopłatą dokupić dodatkowe udogodnienia czyli różnego typu miejsca specjalne. Do wyboru są miejsca z większą przestrzenią na nogi (do 140 cm – opcja szczególnie doceniana przez osoby wysokie), możliwość rozłożenia oparcia do pozycji półleżącej, lub miejsce w rzędzie z dwoma fotelami. Strefa Economy Comfort w samolotach KLM usytuowana w przedniej części klasy ekonomicznej oferuje charakterystyczne wygodne zagłówki, a przestrzeń na nogi jest zwiększona o 10 cm. Fotele rozkładane są do pozycji półleżącej. Natomiast klasa Premium Economy oferowana przez Air France to odrębna kabina, w której jest o 40 proc. więcej przestrzeni w porównaniu z klasą ekonomiczną. Prywatność i swobodę gwarantuje również szeroki fotel (48 cm), w sztywnej obudowie, która sprawia, że po rozłożeniu oparcia nie zabieramy miejsca pasażerowi za nami. W klasie Premium Economy, która jest tylko nieznacznie droższa niż przelot w klasie ekonomicznej odległość między rzędami siedzeń wynosi aż 97 cm. Warto wspomnieć, że siedzenia odchylają się do 123 stopni i wyposażone są w regulowany podnóżek i zagłówek.