Renesansowe miasto idealne. Zamość to perła na mapie Polski

Zamość: jak powstało miasto Zamość?

Zamość to polskie miasto powiatowe leżące w województwie lubelskim. To główny ośrodek skupiający najwięcej mieszkańców przylegających terenów nazywanych Zamojszczyzną. To zarazem także jedno z najbardziej rozpoznawalnych miast naszego kraju. Co stoi za turystyczną popularnością Zamościa? Przede wszystkim unikalna architektura, dzięki której miasto jest nazywane "perłą renesansu". Stare Miasto Zamościa zostało wpisane na listę UNESCO w roku 1992.

Historia Zamościa jest bardzo ciekawa i dość niezwykła. Miasto zostało założone w roku 1580 przez hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Uczynił je stolicą Ordynacji Zamojskiej. Planując założenie prywatnego ośrodka miejskiego, kierował się oświeceniową wizją "miasta idealnego", która w tych czasach była niezwykle popularna. Kto zaprojektował Zamość? Zadanie to powierzono sprowadzonemu z Włoch architektowi Bernardo Morando.

Bardzo szybko zaczęła się tutaj osiedlać ludność nie tylko polska, ale także reprezentująca inne narody. Założyciel miasta traktował je bardzo osobiście i wkładał wiele wysiłku oraz pieniędzy w jego rozbudowę. Chciał, by było bezpieczne i piękne. Główny rozwój dokonał się na przestrzeni XVII wieku. Pojawiło się w tym czasie wiele budowli, które w nieco zmienionym kształcie można podziwiać do dziś. Zamość rozwijał się także naukowo i kulturalnie

Historia tego pięknego miasta nie była wyłącznie spokojna i wypełniona nieustannym rozwojem. Przeciwnie – na przestrzeni wieków Zamość przeżył kilka najazdów, w tym atak Kozaków oraz wojsk szwedzkich podczas potopu. W wielkiej wojnie północnej miasto zajęły wojska saskie oraz szwedzkie, w 1809 przyłączono je do Księstwa Warszawskiego, a następnie do Królestwa Polskiego. Twierdza Zamość odegrała kluczową rolę w postaniu listopadowym, pozostając ostatnim polskim punktem oporu.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego kulturalny i oświatowy rozwój miasta został wznowiony. Niestety, druga wojna światowa odcisnęła na nim mocne piętno – został zbombardowany, następnie przeszedł z rąk nazistów w ręce Armii Czerwonej, utworzono tu między innymi obóz zagłady i obóz przesiedleńczy.

Dziś w Zamościu mieszka na co dzień ponad 63 800 osób, a powierzchnia, jaką zajmuje miasto, to 30,34 km². Rzeźba terenu jest łagodna i niezbyt zróżnicowana. turyści przyjeżdżają tu głównie po to, by zwiedzać zabytki. A samo zwiedzanie z pewnością dostarczy zajęć nawet na kilkudniowy pobyt!

Zamość: co warto zobaczyć?

Zamość, mimo trudnych dziejów, pozostaje pięknym miastem, które warto zwiedzić. Wciąż widać w nim wprowadzony w życie przez założyciela obraz "miasta idealnego". Każdy podręcznik historii sztuki, nie tylko polski, potwierdza te informacje – Zamość jest wyjątkowym miastem. Jego niesamowity układ widać z lotu ptaka, można go także obserwować spacerując uliczkami. Miasto zaplanowano na planie wieloboku i od początku otoczono murami obronnymi. Centrum jest Rynek Wielki, a pozostałe, ważne obiekty architektoniczne zostały rozplanowane tak, by tworzył kształt przypominający ciało człowieka, motyw powszechny w renesansie.

Oferowane dziś przez Zamość atrakcje turystyczne przypominają też o otwartym, wielokulturowym i wielowyznaniowym charakterze miasta. Od początku mieszkali tu obok siebie Polacy, Ormianie, Żydzi, a także Grecy. Zamość pozostaje do dziś jednym z zaledwie kilku wcieleń idei renesansowego miasta idealnego. Co warto zobaczyć w Zamościu i okolicach?

Stare Miasto

Zwiedzanie rozpoczyna się oczywiście na Starym Mieście. Rynek Wielki ma niezmienione od początku, idealne wymiary 100 na 100 metrów. Pośrodku wznosi się Ratusz z wieżą zegarową o wysokości 52 metrów. Na uwagę zasługują także manierystyczno - barokowe kamienice ormiańskie oraz fragmenty pierwotnych miejskich umocnień, niestety zachowanych w niewielkim stopniu. Ogromną atrakcją dla wielbicieli architektury jest oryginalny układ Starego Miasta.

Głowę renesansowego człowieka symbolizujepałac Zamoyskich, wybudowany jako prywatna rezydencja. Ramiona to ulice poprzeczne rynku, a kręgosłup – ulica Grodzka. Nogami były bastiony obronne, a Rynek Wodny i Rynek Solny stały się symbolem wnętrzności. Układ miasta wykazuje zachowany do dziś kształt siedmioboku.

Stare Miasto to ogrom atrakcji dla zwiedzających. Znajduje się tu budynek dawnej Akademii Zamojskiej, kilka kościołów, mykwa, synagoga, dawne jatki żydowskie. Obszar Starego Miasta w Zamościu otaczają pasy zieleni, które nadają mu przestrzenną odrębność.

Legenda Stołu Szwedzkiego i inne atrakcje dla zwiedzających

W Zamościu nie brakuje tras turystycznych i możliwości zwiedzania miasta zarówno ulicami, jak i pod ziemią. Można nawet wybrać się na specjalne, nocne zwiedzanie z przewodnikiem. Bardzo ciekawą atrakcją edukacyjną jest inscenizacja Legendy Stołu Szwedzkiego, odbywająca się w sezonie wakacyjnym w bastionie przy ulicy Męczenników Rotundy. Na zwiedzających czekają liczne ciekawostki, legendy i fakty historyczne podane w zajmujący sposób.

Ogród Zoologiczny w Zamościu

Jakie atrakcje przyciągają turystów do Zamościa, oprócz Starego Miasta o unikalnym charakterze? To między innymi jedyny w województwie lubelskim ogród zoologiczny, którego początki sięgają 1918 roku. Dziś mieszka tu ponad 300 gatunków zwierząt.

Szlaki turystyczne i trasy rowerowe

Zamość może też pochwalić się bardzo rozbudowaną infrastrukturą turystyczną. Ulicami miasta oraz w jego okolicach biegnie między innymi Szlak Renesansu Lubelskiego oraz trasy rowerowe pozwalające aktywnie wypocząć i poznać walory przyrodnicze oraz architektoniczne okolic miasta.

Warto pamiętać, że w mieście do dziś toczy się bogate życie kulturalne. Obywają się tutaj koncerty, spektakle teatralne w plenerze, liczne widowiska historyczne oraz festiwale filmowe.

Zamość: ciekawostki

Zamość jest miastem o niewielkiej powierzchni, nie można go też nazwać nowoczesnym, tętniącym życiem ośrodkiem. Co przyciąga do niego tak licznych turystów? To przede wszystkim unikalna atmosfera, która na każdym kroku przypomina o historii tego miejsca. Zwiedzanie Zamościa odbywa się powoli, w spokojnej atmosferze. Warto przy okazji odwiedzać kawiarnie, restauracje i lokale. Oto wybrane informacje o Zamościu, które pomogą podjąć decyzję dotyczącą celu podróży:

• znajduje się tutaj najstarsza w Polsce apteka, działająca od roku 1616 do dziś,
• w 1994 roku powstał w Zamościu największy obraz świata (powierzchnia 17 830 m2), który trafił do Księgi Rekordów Guinessa,
• hejnał grany codziennie z wieży ratusza jako jedyny na świecie rozlega się tylko na trzy strony świata - nie do końca wiadomo, skąd wziął się ten osobliwy zwyczaj, jednak podejrzenia padły na niechęć Jana Zamoyskiego do leżącego na zachód od miasta Krakowa,
• patronem miasta jest święty Michał Archanioł - przed 250 lat jego ogromny posąg czuwał nad Zamościem ze szczytu jednej z bram,
• wyhodowano tu także unikalną rasę gołębi zamojskich, do dziś docenianą za wytrzymałość i prędkość lotu,
• Zamość może poszczycić się własną legendą wyjaśniającą zjawisko szwedzkiego stołu - opowie ją każdy przewodnik,
• Zamość ma także własnego ducha - to błąkająca się po ulicach dusza niesprawiedliwie posądzonej o czary kobiety, której w ramach kary ścięto głowę,
• w mieście do dziś koncertuje też najstarsza Polska Orkiestra Włościańska.

Nikt, kto zdecyduje się na zwiedzanie Zamościa nie będzie żałował tej decyzji. Miasto stanowi istotny element polskiego dziedzictwa i warto poświęcić czas, by dobrze je poznać.

Zamość: jak dojechać?

Zamość znajduje się w odległości około 85 km od Lublina i stosunkowo blisko wschodniej granicy Polski. Na terenie miasta znajdują się trzy stacje kolejowe. Można także dostać się do miasta busami prywatnych linii oraz oczywiście samochodem. Jak dojechać do Zamościa z Warszawy? Trasa ma długość około 270 km i prowadzi przez większość czasu drogą S17. Po drodze mija się Lublin oraz Krasnystaw. To dość szybka i dobra droga, której przejechanie nie powinno zająć więcej nić 3,5 godziny. Nieco dłuższa droga dzieli Zamość i Kraków, jednak tę trasę można pokonać przez A4.

Zamość: gdzie na Sylwestra w Zamościu?

Zamość jest wyjątkowym i pięknym miastem, którego klimat przyciąga co roku licznych turystów. Niektórzy z nich chcą tu w wyjątkowej oprawie świętować Sylwestra. Co roku w mieście odbywa się wspólne świętowanie nadchodzącego Nowego Roku na wolnym powietrzu. Oprócz tego, liczne hotele i sale oferują prywatne imprezy dla par, rodzin z dziećmi, singli. Można wybrać się na prawdziwy bal lub imprezę taneczną trwającą do białego rana. Rozbudowana infrastruktura turystyczna miasta zapewnia też noclegi i wyśmienitą, lokalną kuchnię. Zdecydowanie warto przedłużyć swój pobyt i przy okazji zwiedzić miasto.