Park Narodowy Mesa Verde to archeologiczny skarb. Można tu podziwiać osiedla zbudowane w ścianie kanionu

Spis treści:

1. Mesa Verde i lud Pueblo
2. Odkrycie Mesa Verde
3. Zagadkowe osady
4. Mesa Verde – informacje praktyczne

Mesa Verde po hiszpańsku oznacza „zielony stół”. Taką nazwę nadali temu płaskowyżowi Hiszpanie w XVIII wieku. Znajduje się on w południowo-zachodniej części stanu Kolorado. 29 czerwca 1906 roku teren ten został uznany za park narodowy.

Wielopiętrowe domostwa wypełniają tu wnęki skalne nad doliną Montezuma. Niesamowicie zachowane domy w ścianach klifów skupiają się w kanionach, które przecinają teren, tworząc wąskie płaskowyże. Badacze zlokalizowali ponad 4800 stanowisk archeologicznych (w tym 600 domów w ścianach klifów), datowanych na okres od około 550 do 1300 r. n.e.

Mesa Verde i lud Pueblo

Miejsca te pokazują zmiany w życiu prekolumbijskiego ludu, niegdyś nazywanego Anasazi. Obecnie są oni bardziej precyzyjnie nazywani przodkami ludu Pueblo (Ancestral Puebloans). Współczesne plemiona Pueblo na południowym zachodzie USA uważają się za potomków tej grupy etnicznej. Około 40 osad i domów na klifach jest widocznych z dróg parkowych i punktów widokowych. Niektóre z nich są otwarte dla zwiedzających.

Począwszy od około 750 r. n.e. przodkowie ludu Pueblo budowali swoje domy w pueblos, czyli wioskach. Około 1200 r. przenieśli się do wnęk w klifach. Dobrze osłonięte wioski wyglądają, jakby były poza czasem, z dala od teraźniejszości. Poszczególne budynki są ułożone tarasowo, a między nimi znajdują się owalne kivy, budowle o znaczeniu religijnym. Na terenie parku znajdują się miejsca święte zarówno dla dawnych, jak i współczesnych Indian z okolicznych plemion.

Odkrycie Mesa Verde

W 1888 roku dwóch kowbojów tropiących zabłąkane bydło w śnieżycy zatrzymało się na skraju kanionu o stromych ścianach. Przez padający śnieg dostrzegli ślady murów i wież na klifie po drugiej stronie kanionu. Powieściopisarka Willa Cather opisała później tę scenę: „Spadające płatki śniegu, obsypujące piñons, nadały jej szczególny rodzaj powagi. Przypominała raczej rzeźbę niż cokolwiek innego… zakonserwowaną… jak mucha w bursztynie”.

Schodząc po prowizorycznej drabinie, podekscytowani kowboje eksplorowali sieć pomieszczeń w kształcie plastra miodu, którą nazwali Cliff Palace. Wewnątrz znaleźli kamienne narzędzia, ceramikę i inne artefakty. Te miejsca były niezamieszkane od około 600 lat.

Zagadkowe osady

Dlaczego mieszkańcy Mesa Verde opuścili swoje domy? Być może nigdy się nie dowiemy. Mieszkali w domach w ścianach klifów tylko przez ostatnie 75–100 lat osadnictwa na terenach Mesa Verde. Początkowo archeolodzy uważali, że przyczyną była wojna, a dowody zdawały się to potwierdzać.

Inna teoria zakłada, że przodkowie Pueblo mogli paść ofiarą własnego sukcesu. Ich metody uprawy roli pozwoliły populacji Mesa Verde osiągnąć być może nawet 5000 osób. Osadnicy stopniowo wycinali lasy, polowali na dziką zwierzynę, a gleby stawały się coraz bardziej jałowe. Lata suszy i słabe plony mogły sprowokować konflikty we wsiach. Pod koniec XIII wieku przodkowie Pueblo opuścili płaskowyż i nigdy tam nie powrócili.

Mesa Verde – informacje praktyczne

Jak tam dotrzeć

Lotniska: Cortez i Durango. Z Cortez jedź drogą 160 na wschód przez 13 km do wejścia do parku, a następnie podążaj krętą drogą parkową przez 24 km do Far View Visitor Center. 9 km dalej znajdują się Chapin Mesa Archaeological Museum i pomieszczenia na klifie — Spruce Tree House. Przyczepą nie można wjechać za Morefield Village.

Kiedy odwiedzić Mesa Verde

Park jest dostępny przez cały rok. Jednak Wetherill Mesa, Far View Visitor Center, Cliff Palace Loop, Balcony House i wiele usług nie działa zimą. Kwiaty polne kwitną od kwietnia do września. Zimą narciarstwo biegowe jest dozwolone w Morefield i na Cliff Palace Loop, jeśli pozwalają na to warunki.

Plan wycieczki

Podczas jednodniowej wizyty zacznij wcześnie rano. Zatrzymaj się najpierw w Far View Visitor Center, otwartym od połowy kwietnia do połowy października, aby kupić bilety. Następnie udaj się do Chapin Mesa Archaeological Museum. Potem odwiedź pobliski Spruce Tree House (bilety nie są wymagane). Stamtąd jedź drogą Cliff Palace Loop Road, potem drogą Mesa Top Loop Road. Załóż solidne buty i przygotuj się na męczącą wspinaczkę, jeśli planujesz odwiedzić miejsca na klifach. Przyda się lornetka, by lepiej widzieć kanion. Jeśli masz więcej czasu, możesz odwiedzić także mniej zatłoczone Wetherill Mesa.

Warto wiedzieć

Park Narodowy Mesa Verde jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To największy rezerwat archeologiczny w USA. Na jego terenie znajduje się ponad 5000 stanowisk.

Źródło: National Geographic.