Nad Arktyką pojawiły się tęczowe chmury. To nie zorza polarna
Polarne chmury stratosferyczne łatwo pomylić z innymi zjawiskami na niebie. Jak powstają i gdzie można je obserwować?
W tym artykule:
- Jak powstają polarne chmury stratosferyczne?
- Polarne chmury stratosferyczne – gdzie i kiedy można je zobaczyć?
- Polarne chmury stratosferyczne a zorza polarna
Zorza polarna co roku przyciąga w okolice koła podbiegunowego miliony turystów. To jednak niejedyne zjawisko na niebie, jakim mogą cieszyć się mieszkańcy dalekiej północy. W styczniu noc polarną rozświetliły rzadkie tęczowe obłoki. To oczywiście ich nieoficjalna nazwa. Chodzi o polarne chmury stratosferyczne.
Jak powstają polarne chmury stratosferyczne?
Charakterystyczne chmury powstają, gdy niższe warstwy stratosfery osiągają temperaturę poniżej minus 81 stopni Celsjusza. Normalnie chmury nie tworzą się w stratosferze, ponieważ jest tam zbyt sucho. Jednak w skrajnie niskich temperaturach rozmieszczone w dużej odległości cząsteczki wody zaczynają łączyć się w maleńkie kryształki lodu. I tak właśnie powstają polarne chmury stratosferyczne.
Promienie słońca przechodzące przez kryształki lodu, ulegają rozproszeniu. Tak tworzy się wiele różnych długości fal światła, co daje kolorowy efekt widziany z ziemi. Tęczowe obłoki pojawiają się znacznie wyżej niż normalne chmury. Mowa o wysokościach od 15 do 25 kilometrów nad ziemią. Dzięki temu światło słoneczne może rozpraszać się w kryształkach lodu nawet wtedy, kiedy słońce znajduje się za horyzontem.
Polarne chmury stratosferyczne – gdzie i kiedy można je zobaczyć?
Warto dodać, że polarne chmury stratosferyczne nie pojawiają się na niebie często. Według Spacewaether.com zwykle występują w Arktyce nie częściej niż dwa lub trzy razy w roku. Największe szanse na ich pojawienie się są oczywiście w najzimniejszych miesiącach. Dlatego ich ostatnia obserwacja (25 stycznia 2023 roku) wywołała niemałą sensację, zwłaszcza wśród fotografów. Tęczowe obłoki widać było na Islandii, w Norwegii i w Finlandii.
Polarne chmury stratosferyczne dzielą się na dwa rodzaje. Pierwsze powstają z mieszaniny kryształków lodu i kwasu azotowego i mają mniej intensywne kolory. Te nad Arktyką (typ II) składały się z czystych kryształków lodu, dlatego były tak intensywne.
Dziwne zjawiska na niebie, o których istnieniu nie miałeś pojęcia – TOP 11
Niektóre z nich są ekstremalnie rzadkie, inne – spotykane stosunkowo często. Poznaj wyjątkowo spektakularne, a zarazem dziwne zjawiska na niebie.Polarne chmury stratosferyczne a zorza polarna
Kolorowe chmury często są mylone z zorzą polarną. Ta powstaje, gdy wysokoenergetyczne cząstki emitowane przez Słońce przemieszczają się wzdłuż linii pola magnetycznego ziemskiej magnetosfery.
W odróżnieniu od polarnych chmur stratosferycznych, zobaczenie zorzy jest jednak prostsze. Istnieje nawet lista miejsc, w których podróżnicy mają największe szanse, aby na własne oczy podziwiać spektakl świateł na niebie.