Most na rzece Kwai. Jak dotrzeć do najsłynniejszego mostu w Azji

W tym artykule:

1. Most na rzece Kwai – historia autentyczna
2. Most na rzece Kwai – Jak dotrzeć
3. Mosta na rzece Kwai – Zwiedzanie
4. Most na rzece Kwai – Na bogato

Tajlandia to jeden z najbardziej zróżnicowanych krajów w Azji. Tropikalne południe przyciąga niebiańskimi plażami, na północy na turystów czekają dzikie górzyste regiony. Podczas wizyty w Bangkoku, stolicy Tajlandii, warto wybrać się w podróż na zachód, by zobaczyć słynny most na rzece Kwai.

Most na rzece Kwai – historia autentyczna

Kiedy w 1957 roku na ekran kin wszedł film wojenny „Most na rzece Kwai" w reżyserii Davida Leana, od wydarzeń, do których nawiązuje fabuła, minęło zaledwie 15 lat. Film był adaptacją powieści francuskiego pisarza Pierre'a Boulle'a, który był naocznym świadkiem tragedii II wojny światowej w Azji Południowo-Wschodniej.

Najdłuższy szklany most świata w Wietnamie został wpisany do Księgi Rekordów Guinessa. Ile wynosi jego długość?

Most Bach Long, czyli nowy najdłuższy szklany most świata ma ponad 630 m długości. Położony jest w górskim regionie w prowincji Son La, w północno-zachodnim Wietnamie, ok. 120 km od Hanoi.

Kanwa dramatu jest nie tylko autentyczna, ale w swej realności nawet tragiczniejsza, niż to przedstawili autorzy filmu. W połowie 1943 roku japońskie konwoje morskie płynące do Birmy (przedsionka do planowanego opanowania Indii) ponoszą coraz większe straty. Japończycy byli już wówczas nękani przez lotnictwo i okręty podwodne aliantów. W kwaterze głównej cesarskiej armii zapada więc decyzja przebicia alternatywnego – bardziej bezpiecznego – szlaku kolejowego z Tajlandii do granicy birmańskiej.

Do budowy kolei ściągnięto przeszło 60 tys. alianckich jeńców wziętych do niewoli podczas walk w Azji na na Pacyfiku. Byli to głównie Brytyjczycy, ale także Holendrzy, Australijczycy, Amerykanie oraz ponad ćwierć miliona robotników azjatyckich różnych narodowości. Jednocześnie pracowały dwie brygady. Jedna po birmańskiej stronie, a druga w Tajlandii.

Bezlitośnie poganiani jeńcy przedzierali się przez malaryczną, zalewaną ciągłymi deszczami dżunglę, w warunkach, które wyniszczały życie i zdrowie w piorunującym tempie. Kolejni ludzie padali jak muchy z morderczego wysiłku, niedożywienia i chorób, nieludzko traktowani przez Japończyków. Paradoksalnie – ginęli także z rąk swoich, w wyniku bombardowań Anglików i Amerykanów, bo Japończycy obozy jenieckie lokowali rozmyślnie obok lotnisk, składów paliwa lub amunicji i stanowisk baterii przeciwlotniczych. Nie pozwalali też oznaczać szpitali czerwonym krzyżem. Podczas jednego z alianckich nalotów we wrześniu 1944 zginęło stu jeńców, ponad 300 odniosło rany. Kiedy obie grupy robocze połączyły tor na granicznej Przełęczy Trzech Pagód, zapłaciło już za to życiem sto kilkanaście tysięcy ludzi. Na każdy z 415 kilometrów toru przypadało 280 grobów. Padł co czwarty z alianckich jeńców.

Tu dygresja: Tajowie nie mogli się wprawdzie przeciwstawić okupacji Japonii, weszli jednak w taktyczny sojusz z okupantem, oskubując przy okazji pod jego osłoną terytoria swych sąsiadów. Wypowiedzieli nawet wojnę Wielkiej Brytanii i Stanom Zjednoczonym. Tuż przed nieuchronną klęską Japonii Tajlandczycy uznali jednak, że taka polityka była wbrew ich konstytucji, zgłosili chęć oddania zagrabionych ziem i w rezultacie jako pierwszy z satelitów Państw Osi – została członkiem nowo powstałej Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Most na rzece Kwai – Jak dotrzeć

Wycieczkę z Bangkoku nad rzekę Kwai i z powrotem można odbyć w jeden dzień. To nieco ponad 120 kilometrów. Pociągiem jest się na miejscu w 2,5 godziny, autobusem rejsowym jeszcze szybciej, autokary turystyczne zatrzymują się po drodze na krótko w mieście Nakhon Pathom. Jest tam kolosalna – wysoka na 125 metrów – stupa (prosta budowla buddyjska) nad najstarszą w Tajlandii świątynią (IV wiek p.n.e.) i największą w tym rejonie świata.

Stamtąd dojeżdża się do Kanchanaburi, stolicy prowincji o tej samej nazwie. Podczas II wojny światowej znajdowała się tam baza, przez którą przechodzili jeńcy w drodze do obozów rozrzuconych wzdłuż kolei, a także największy szpital jeniecki w tych czasach. Przez pewien okres leżało tam 8 tys. pacjentów. Kto nie przeżył, spoczął na pobliskim cmentarzu, którym opiekuje się Komisja Grobów Wojennych Wspólnoty Brytyjskiej.

Z Kanchanaburi nad rzekę są jeszcze 2 kilometry. Stoi tam stosowna tablica informacyjna, a obok niej parowa lokomotywka w charakterze podfałszowanego eksponatu historycznego, bo kursowała tędy, ale już po wojnie.

Mosta na rzece Kwai – Zwiedzanie

Mosty na rzece Kwai było właściwie trzy. Dwa pierwsze – prowizoryczne z drewna – mniej więcej takie, jaki na filmie wznosili jeńcy pod kierunkiem pułkownika Nicholsona (w filmie gra go Alec Guinness). Z wody wystają resztki jednego z nich, na miejscu drugiego o sto metrów dalej, stoi most żelazny. Japończycy sprowadzili go w częściach z Jawy i złożyli ponownie rękami jeńców.

Wszystkie trzy mosty były po kolei niszczone – bądź przez lotników amerykańskich startujących z bazy na południu Chin, bądź brytyjskich z Cejlonu. Nawiasem mówiąc, to na Cejlonie właśnie, a nie w Tajlandii, kręcony był film Davida Leana, w zupełnie innej scenerii. Po wojnie trzy zwalone do wody przęsła żelaznego mostu (latem 1945) podnieśli w ramach reparacji Japończycy.

W Chinach odkryto zapadlisko z lasem na dnie. Na głębokości kilkuset metrów mogą żyć nieznane nauce zwierzęta

Zapadlisko nie musi być „piekielne”. Lej krasowy na południu Chin zamiast przerażenia, wzbudza zachwyty.

Kilka kilometrów od mostu jest wioska Chung Kai, dokąd chętni mogą dopłynąć łodzią. Jest tam zbudowany przez jeńców kościółek i cmentarz, na którym pochowano 1700 Anglików i Holendrów.

– Gdy wróciwszy stamtąd, orzeźwiałem się jogurtem w nadrzecznej gospodzie, wśród turystów snujących się ospale po placyku na przyczółku mostu, powstało nagle poruszenie – opowiada dziennikarz Jerzy Chocilowski. Powodem zamętu był pociąg, który wychynął się zza wzgórz po drugiej stronie rzeki i gwiżdżąc wjechał wolno na most. Przez moment powiało autentyzmem – mogło się zdawać, że czas się cofnął i z Birmy wraca towarowy pociąg japoński, ale iluzja zaraz uległa odczarowaniu. Było to zaledwie kilka pasażerskich wagoników kursujących na krótkiej lokalnej linii. Przez okna wyglądały uśmiechnięte, kolorowo ubrane dziewczęta, a Japończycy owszem, byli: skakali wokół jak pasikoniki, terkocąc kamerami i pstrykając spustami migawek Canonów i Asahi Pentaxów.

Zarówno pisarz Pierre Boulle, jak i reżyser David Lean na gruncie faktów skonstruowali fabułę, która miała być oskarżeniem okrucieństwa i absurdów wojny. Można jednak odnieść wrażenie, że z biegiem lat most na rzece Kwai traci tę symbolikę. Jest w coraz mniejszym stopniu ponurym pomnikiem czasu pogardy, a w coraz większym ciekawostką historyczną poddaną władzy komercji. Warto się zamyślić nad zachwianiem tej proporcji.

Film dał się również zapamiętać ze słynnej już melodii. Wesołe gwizdanie jeńców na zawsze zapisało się w historii kina.

Most na rzece Kwai – Na bogato

Okolice rzeki Kwai upodobali sobie zamożni turyści, którzy egzotyczne wakacje z historią w tle łączą z aktywnościami na polach golfowych. Na szczęście Tajlandia może być również dostępna w wersji ekonomicznej. Warto polować na promocje połączeń lotniczych. Noclegi, jedzenie i transport po kraju są tańsze niż w krajach Europy.

■ Rejs stylizowanym statkiem rzecznym

Za 6-dniowy rejs po rzecze Kwai luksusowym statkiem w stylu kolonialnym trzeba zapłacić przynajmniej 2300 USD. Statki wypływają z Bangkoku. Na trasie są buddyjskie świątynie, tajskie zabytki, ruiny budowli Khmerów i oczywiści słynny most na rzece Kwai.

■ Golf nad rzeką Kwai

Rejs po rzece połączony z noclegami na najlepszych polach golfowych w Tajlandii.