Dania państwem najbardziej przyjaznym środowisku. Na którym miejscu Polska?

Environmental Performance Index (EPI), czyli wskaźnik efektywności środowiskowej to oparte na danych podsumowanie stanu zrównoważonego rozwoju na całym świecie. Korzystając z 32 wskaźników wydajności w 11 kategoriach, EPI klasyfikuje 180 krajów pod względem zdrowia środowiskowego i żywotności ekosystemu.

Wskaźniki te określają stopień zbliżenia krajów do ustalonych celów polityki ochrony środowiska. Badane są m.in. gospodarowanie odpadami, gospodarka wodna, działanie na rzecz ochrony środowiska, czy czystego powietrza.

Wskaźniki EPI umożliwiają wykrywanie problemów, śledzenie trendów i identyfikowanie najlepszych praktyk pozwalających na wspieranie zrównoważonego rozwoju.

Analizy EPI mogą również pomóc badanym krajom udoskonalić ich politykę środowiskową. Zdaniem pomysłodawców i organizatorów rankingu, EPI stanowi także potężne narzędzie polityczne wspierające wysiłki zmierzające do osiągnięcia celów Zrównoważonego Rozwoju opracowanych przez ONZ.

Mapa świata z określeniem miejsc, jakie zajęły w rankingu określone państwa.

Ranking EPI wskazuje, które kraje najlepiej radzą sobie z wyzwaniami środowiskowymi. Badania – prowadzone przez naukowców z uniwersytetów Yale i Cloumbia – wykazały, że państwem, które najlepiej radzi sobie z wyzwaniami zrównoważonego rozwoju jest Dania. Właściwie cała pierwsze 10. na liście 180 krajów to państwa europejskie. Za Danią znalazły się kolejno: Luksemburg, Szwajcaria, Wielka Brytania, Francja, Austria, Finlandia, Szwecja, Norwegia i Niemcy.

Stany Zjednoczone zajęły dopiero 24. miejsce. Polska – 37., a Rosja – 58.

Na końcu zestawienia znalazły się Sierra Leone, Afganistan oraz Mjanma, a ostatnie miejsce przypadło Liberii.

Niezbędny dalszy wysiłek

Naukowcy podkreślają, że dobre wyniki państw znajdujących się w czołówce zestawienia, to wynik długofalowej pracy, a nie jednorazowych wysiłków. Zwrócono uwagę szczególnie na programy ochrony zdrowia publicznego czy zasobów naturalnych.

– Narody, które prowadzą politykę ochrony środowiska z rozwagą i konsekwencją i zobowiązaniem do przestrzegania analiz opartych na danych, przewyższają te, które są bardziej przypadkowe w swoim podejściu do zrównoważonego rozwoju – skomentował wyniki rankingu profesor Daniel Esty z Yale. Dodał, że państwa, które zostały uznane za przyjazne środowisku wciąż nie są wolne od problemów z ochroną przyrody.

Autorzy zestawienia mają nadzieję, że coroczny ranking zachęci kraje na całym świecie do dalszego zintensyfikowanego wysiłku na rzecz ochrony naturalnych ekosystemów i wpierania już funkcjonujących programów ochronnych.

Konkretne dane

Wskaźnik efektywności środowiskowej (EPI) to metoda kwantyfikacji i numerycznego oznaczania efektywności środowiskowej polityk państwa. Indeks ten został opracowany na podstawie pilotażowego wskaźnika efektywności środowiskowej, opublikowanego po raz pierwszy w 2002 r. Został opracowany w celu uzupełnienia celów środowiskowych określonych w milenijnych celach rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych.

EPI poprzedziło Indeks Zrównoważonego Rozwoju Środowiska (ESI), opublikowany w latach 1999-2005. Oba wskaźniki zostały opracowane przez Uniwersytet Yale (Centrum Prawa i Polityki Ochrony Środowiska w Yale) oraz Uniwersytet Columbia (Centrum Międzynarodowej Sieci Informacji Naukowej o Ziemi) we współpracy z Światowym Forum Ekonomicznym i Centrum Badawczym Komisji Europejskiej.

Z uwagi na przesunięcie zainteresowania zespołów opracowujących ESI, EPI wykorzystuje wskaźniki zorientowane na wyniki, a następnie działa jako wskaźnik porównawczy, z którego łatwiej mogą korzystać decydenci, naukowcy zajmujący się środowiskiem, rzecznicy i ogół społeczeństwa.

Inne wiodące wskaźniki, takie jak Globalny Indeks Zielonej Gospodarki (GGEI), zapewniają zintegrowaną miarę dynamiki środowiskowej, społecznej i gospodarczej gospodarek krajowych.