Czesław Centkiewicz – człowiek, który zabrał Polaków do polarnych krain

Spis treści:

1. Alina i Czesław Centkiewiczowie
2. Czesław Centkiewicz – książki
3. Czesław Centkiewicz – ciekawostki

Czesław Centkiewicz jest pionierem polskiej literatury polarnej. Dzięki swoim książkom stał się uosobieniem fascynacji Arktyką i Antarktyką. Nie sposób jednak mówić o Czesławie Centkiewiczu, pomijając jego żonę, Alinę Centkiewicz.

Alina i Czesław Centkiewiczowie

Para ta tworzyła nierozerwalny duet, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Alina i Czesław Centkiewicz nie ograniczali się jedynie do pisania o swoich podróżach – często sami brali udział w wyprawach naukowych. Razem badali nieznane dotąd obszary i dokumentując życie ludzi i dzikich zwierząt w ekstremalnych warunkach.

Alina Centkiewicz, z domu Kosk, była nie tylko żoną Czesława, ale również jego współautorką. Razem stworzyli wiele książek, które przybliżały czytelnikom piękno i surowość polarnych krain. Ich książki, takie jak „Zaczarowana zagroda” czy „Tumbo z Przylądka Dobrej Nadziei”, stały się klasyką polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej.

Alina, z wykształcenia pedagożka, z pasją angażowała się w popularyzację wiedzy o rejonach polarnych. Organizowała wykłady i prezentacje w szkołach i instytucjach kulturalnych. Czesław, inżynier i geofizyk, wnosił do książek głęboką wiedzę o warunkach panujących na biegunach. To połączenie wiedzy naukowej z literackim talentem sprawiło, że ich pasjonujące opowieści stały się cennymi źródłami informacji.

Prace Centkiewiczów były wielokrotnie nagradzane. Ich wkład w popularyzację wiedzy o rejonach polarnych do dziś jest nieoceniony.

Czesław Centkiewicz – książki

Twórczość pisarska Czesława Centkiewicza obejmuje szerokie spektrum gatunków literackich, od literatury faktu po literaturę dziecięcą. Jego książki były inspirowane osobistymi doświadczeniami z licznych wypraw polarnych.

Jednym z najbardziej znanych dzieł Czesława Centkiewicza jest „Anaruk, chłopiec z Grenlandii”. Książka ta, skierowana do młodszych czytelników, opowiada historię dziecka, które żyje w surowych warunkach Arktyki. Dzięki prostemu językowi i fascynującym opisom historyjka od lat cieszy się popularnością wśród dzieci i jest często wykorzystywana jako lektura szkolna.

Nie mniejszą popularnością od lat cieszą się wspomniane wcześniej „Zaczarowana zagroda” i „Tumbo z Przylądka Dobrej Nadziei”.

Innym ważnym dziełem jest książka opisująca podróż przez Afrykę, którą Centkiewicz odbył wraz z żoną. Jej tytuł to „Od Kairu do Cape Town”. Pełna przygód opowieść ukazuje niezwykłą determinację i odwagę autorów, którzy nie bali się wyzwań, jakie stawia przed nimi nieznany kontynent. Książka ta, choć mniej znana niż ich arktyczne opowieści, jest równie ważnym świadectwem podróżniczych pasji Centkiewiczów.

Warto również wspomnieć o „Białym lądzie”. Ta książka, oparta na doświadczeniach z wyprawy do Antarktyki, jest hołdem dla polskich badaczy, którzy poświęcili swoje życie na eksplorację tego nieprzyjaznego kontynentu. Centkiewicz w mistrzowski sposób opisuje nie tylko zmagania ludzi z ekstremalnymi warunkami, ale także piękno i majestat lodowego świata, który mimo swojej surowości, fascynuje i przyciąga kolejnych śmiałków.

Twórczość Czesława Centkiewicza to również bogaty zbiór reportaży i artykułów, które publikował w różnych czasopismach. Jego prace były często ilustrowane zdjęciami, które sam wykonywał podczas swoich podróży. Był jednym z pierwszych polskich autorów, którzy w tak szeroki sposób popularyzowali tematykę polarną, przybliżając ją szerszemu gronu odbiorców.

Czesław Centkiewicz – ciekawostki

Czesław Centkiewicz urodził się 18 października 1904 roku w Warszawie. Był nie tylko pisarzem i podróżnikiem. Oto ciekawostki, które mogą zaskoczyć nawet jego największych fanów.

1. Jedną z mniej znanych informacji o Centkiewiczu jest fakt, że zanim zajął się literaturą, pracował jako inżynier geofizyk. Wiedza zdobyta na Politechnice Warszawskiej okazała się niezwykle przydatna podczas jego wypraw polarnych. Wykształcenie techniczne pozwoliło mu lepiej zrozumieć otaczający świat oraz zaangażować się w rozwój badań naukowych w rejonach polarnych.
2. Czesław Centkiewicz był również zapalonym fotografem. Jego zdjęcia, które często ilustrowały jego książki i artykuły, są do dziś cenione nie tylko za swoją wartość dokumentalną, ale także artystyczną. W czasach, gdy fotografia nie była jeszcze tak powszechna, jak dzisiaj, Centkiewicz potrafił uchwycić na kliszy niezwykłe momenty z życia ludzi i zwierząt w ekstremalnych warunkach.
3. Centkiewiczowie mieli również bliskie kontakty z wieloma wybitnymi postaciami polskiej nauki i kultury. Przyjaźnili się między innymi z Antonim Dobrowolskim, wybitnym polarnikiem, uczestnikiem wyprawy antarktycznej w latach 1910–1912, który był jednym z pierwszych polskich badaczy tego kontynentu.
4. Niewielu wie, że Czesław Centkiewicz miał również talent do opowiadania anegdot. Jego opowieści, pełne humoru i autoironii, były często przytaczane przez przyjaciół i współpracowników. Potrafił z niezwykłą lekkością opowiadać o trudnych sytuacjach, w które wpadał podczas swoich wypraw, co czyniło go niezwykle lubianą postacią w gronie polskich podróżników i naukowców.
5. Pod koniec życia Centkiewiczowie osiedlili się w Warszawie, gdzie spędzili swoje ostatnie lata, kontynuując pisanie i popularyzację wiedzy o rejonach polarnych. Ich dom stał się miejscem spotkań dla wielu osób zainteresowanych tematyką polarną. Oni sami do końca swoich dni pozostali aktywni zarówno literacko, jak i naukowo.
6. Czesław Centkiewicz zmarł 10 lipca 1990 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki i naukowy, który do dziś inspiruje kolejne pokolenia podróżników i miłośników literatury. Jego życie i twórczość są dowodem na to, że pasja do odkrywania świata i dzielenia się wiedzą może prowadzić do niezwykłych osiągnięć, które przetrwają lata.

Źródło: National Geographic Polska.

Nasz autor

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.