Trzy starty i niezliczone emocje. Cessną do Afryki

Dla mnie lot to całkowite oderwanie od ziemi. I nie chodzi tu o moment, gdy koła pilotowanej przeze mnie cessny odklejają się od płyty lotniska. Raczej o uczucie, którego w moim zabieganym życiu w żadnych innych okolicznościach nie potrafię doświadczyć. Kiedy świat na ziemi nagle przestaje istnieć. Kiedy zapominam o bożym świecie. Nie myślę o swojej firmie, znajomych, nawet o rodzinie. Liczy się tylko nasza dwójka: ja i samolot.

Dlatego od jakiegoś czasu już nawet nie próbuję odpoczywać, leżąc plackiem na plaży. Zbyt dobrze znam uczucie, gdy podczas takiego urlopu nagle dopada mnie męczący natłok myśli o tym, co czeka mnie po powrocie z wakacji. Do tego wszędobylskie komórka i internet. Zero odpoczynku.

W powietrzu jest inaczej, tam naprawdę wyłączam się z życia. Ogarniający każdego pilota nieunikniony stres staje się równocześnie nieprawdopodobnym relaksem.

Każda moja lotnicza wyprawa ma trzy początki. Pierwszy wtedy, gdy ktoś rzuca pomysł wyprawy, proponuje jej cel i motyw przewodni. Tym razem byłem to ja. – A może by polecieć na kawę do Casablanki? – rzuciłem kolegom z warszawskiego aeroklubu. Od dziecka byłem pod wrażeniem słynnego filmu z Humphreyem Bogartem w roli głównej i marzyłem, by kiedyś znaleźć się w prowadzonym przez niego lokalu. I nie przeszkadzało mi, że kultowa Rick’s Café Americain istniała tylko na filmowej taśmie. Najwyraźniej nie stanowiło to też problemu dla siódemki moich towarzyszy, którzy chętnie przystali na propozycję. Tym bardziej że Casablanca to już Afryka. A czy idea lotu malutkimi cessnami na inny kontynent nie brzmi jak prawdziwe wyzwanie?

A drugi początek przygody? Przeżywam go na ostatnim spotkaniu przed wyprawą. Gdy dopinamy najdrobniejsze szczegóły i pada sakramentalne: „No to lecimy!”.

Ale prawdziwe emocje zaczynają się dopiero wtedy, gdy odbieram samolot z hangaru. Obchodzę dookoła maszynę, sprawdzam paliwo, oleje. Patrzę, czy śrubki w stateczniku nie są poluzowane. I robię dziesiątki innych czynności, bez których żaden pilot nie ma prawa usiąść za sterami. Ten niezrozumiały dla laika rytuał ma ogromne znaczenie. Gdy prowadząc samochód, usłyszę dziwny chrobot silnika, zawsze mogę zatrzymać się na poboczu i sprawdzić, co jest nie tak. W powietrzu żadnego pobocza nie mam. Dlatego w przedstartowym przeglądzie technicznym jest coś mistycznego.

Późniejsze oderwanie się samolotu od ziemi jest już tylko formalnością. I konsekwencją trzech poprzednich „startów”.

To była najdłuższa i najdalsza z moich dotychczasowych wypraw, przy czym trudność polegała głównie na karkołomnych wyzwaniach logistyczno-organizacyjnych. Kolejne etapy podróży znaczyły lotniska, na których mieliśmy lądować. Pierwszy dzień: Katowice, słoweński Portorož, francuski Le Castellet. Nazajutrz: hiszpański CastellÓn de la Plana, później Almería i Gibraltar, dopiero stamtąd planowaliśmy lecieć na Casablankę. Na tej liście szczególne wyzwanie stanowił Gibraltar. To lotnisko, na którym niechętnie przyjmują małe cywilne samoloty, w dodatku nie ma tam możliwości zatankowania benzyny. Za nic jednak nie chcieliśmy z tego punktu zrezygnować – czuliśmy, że musimy dotrzeć do miejsca, które tak silnie odcisnęło piętno na polskiej historii. Musieliśmy się spieszyć, zwłaszcza pierwszego dnia. Gdybyśmy bowiem nie zrealizowali planu, następnej doby nie byłoby szans nadrobienia zaległości. Tymczasem pośpiech to najgorsze przekleństwo pilota. To on, a nie wady konstrukcyjne czy awarie, są największym mordercą w powietrzu. Sęk w tym, że tempo lotu w znacznej mierze zależy od warunków atmosferycznych. Załamanie pogody to najczęściej również załamanie planów.

Tym bardziej więc się cieszymy, że nad lotniskiem w podwarszawskich Babicach pogoda okazuje się wyśmienita. Bez problemu docieramy najpierw do Katowic, a potem do Słowenii. Kiedy jednak składamy plan lotu do Castellet, zaczynają się schody. Francuzi oświadczają bowiem, że nas nie przyjmą. Powód? Wyścigi Formuły 1, które odbywają się w Monako. Przyloty na zawody dosłownie „zapchały” tamtejsze lotnisko, my swoimi czterema małymi „żuczkami”, jak nazywamy nasze cessny, musimy ustąpić. Proponują nam odległe o 70 km lotnisko w Cuers. Mówi się trudno, nie mamy wyboru. Choć w naszej walce z czasem wcale ta zmiana nie pomoże.

Po wylądowaniu na zastępczym lotnisku jedziemy do zarezerwowanego wcześniej hotelu. Podróż trwa dłużej niż nasz lot, a na taksówki wydajemy więcej niż na noclegi. Kolejny dowód na to, że w lotnictwie trzeba zaplanować wszystko, a jednocześnie niczego do końca zaplanować się nie da. Jednego jestem pewien: przygotowując się do wyprawy lotniczej, już nigdy nie zarezerwuję z góry hotelu. Bo nigdy nie wiadomo, gdzie wyląduję.

Kolejne wyzwanie to lot z Almeríi do Gibraltaru. Wiemy, że musimy zdążyć przed 22.00 – inaczej nie zostaniemy wpuszczeni na lotnisko. W ogóle lądowanie na tym półwyspie wymaga ogromnych zabiegów logistycznych – trzeba na przykład zamknąć jedyną autostradę, biegnącą... w poprzek lotniskowego pasa. Gdy samolot ląduje, sznur samochodów posłusznie czeka na światłach. Nic dziwnego, że mieszkańcy protestują. Z planu lotu wynika, że na Gibraltarze wylądujemy zaledwie dwie minuty przed zamknięciem lotniska. Rezygnujemy więc z obiadu, startujemy pośpiesznie. Lecimy pod silny wiatr, ale wiemy, że musimy zdążyć. Kiedy naszym oczom ukazuje się słynna Skała Gibraltarska, emocje sięgają zenitu. Zdążymy? Brytyjczycy wydają zgodę na lądowanie – tylko dlatego, że lecimy aż czterema samolotami. Dla jednego procedura zamykania ruchu ulicznego byłaby zbyt dużym zbytkiem.

Kiedy ląduje ostatni z nas, patrzę na zegarek. Jest 21.59. Szczęśliwi idziemy w miasto, by przy brytyjskim fish and chips uczcić wygraną z czasem. Ale nasze myśli biegną do 1943 r., kiedy dokładnie w tym miejscu tuż po starcie liberatora w wodach zatoki zginął gen. Władysław Sikorski. Na tym wydrążonym w skałach niezwykłym lotnisku tę tragiczną historię czujemy niemal namacalnie.

Lot do Casablanki okazuje się wyzwaniem mniejszym, niż myśleliśmy – sama trasa z Europy do Afryki to zaledwie 30 min lotu. Zupełnie jakbyśmy przemierzali jakąś zatokę, a nie granicę dwóch światów. Za to krajobrazy zupełnie inne niż w Hiszpanii. Gdy dotykamy płyty lotniska, wiemy, że cel wyprawy został osiągnięty. Idziemy na stare miasto na kawę, którą obiecaliśmy sobie jeszcze w Polsce. A szczerze mówiąc, także na pyszną ucztę z owocami morza i doskonałymi marokańskimi winami. Trzeba uczcić sukces – w końcu zdobyliśmy Afrykę!

W czasie kolacji ani o Casablance, ani o urokach Maroka jednak nie rozmawiamy. Ciągle żyjemy lotem. Stąd niekończące się opowieści każdego z uczestników – o tym, kto jaką chmurę minął, z jaką leciał prędkością i co zobaczył z góry. Słuchając nas, laik zanudziłby się na śmierć. Pilot jednak nie potrafi tak od razu zejść z nieba na ziemię. Wieczór po wylądowaniu to jeszcze zawsze przedłużenie lotu.

Dopiero w hotelu na chwilę wracam do rzeczywistości – telefon do bliskich, mimowolne myśli o biznesie i sprawach zostawionych w Polsce. Na szczęście nie trwa to długo – wkrótce trzeba zacząć planować następny dzień. Wbrew wcześniejszym zapewnieniom, okazuje się, że w Casablance nie ma dla nas benzyny. Nazajutrz radzą nam, by polecieć na inne lotnisko, oddalone zaledwie siedem minut lotu. Choć nasze zbiorniki zaczynają świecić pustkami, powinno wystarczyć. Byleby tylko nam, lotniczym „żuczkom”, nie kazali ustępować w kolejce do lądowania... Jednak idą nam na rękę, ale gdy już na miejscu nieco podenerwowani chcemy zatankować, uspokaja nas miły Marokańczyk. – Po co ten pośpiech? – pyta nas z rozbrajającym uśmiechem.

Uświadamiamy sobie, że rzeczywiście nie musimy się już nigdzie spieszyć. Spokojnie idziemy więc do lotniskowej knajpki z widokiem na stadninę koni, której właścicielem jest córka króla Maroka.

Po powrocie okazuje się, że benzyny nadal nie ma i że jeżeli nawet będzie, to znacznie mniejsza ilość, niż planowaliśmy. No trudno. Radość z osiągniętego celu jest tak duża, że nawet się tym specjalnie nie przejmujemy. Byle paliwa starczyło na lot do Fezu!

Na lotnisku w Fezie zupełnie inna atmosfera – wszystkie służby w stanie najwyższej gotowości. Nic dziwnego – w pobliżu stoją dwa helikoptery króla Maroka i odrzutowiec króla Hiszpanii. Bez kłopotu udaje nam się zatankować do pełna i ruszamy na stare miasto. Znaleziony hotel przypomina pałac z Baśni z tysiąca i jednej nocy. Decydujemy się zostać jeden dzień, by obejrzeć miasto. Ogromne wrażenie robią na nas dzielnice rzemieślników, w których czas stanął w miejscu kilkaset lat temu. Już wieczorem ustalamy jednak trasę powrotu do Polski. Wyprawy lotnicze nie pozwalają na zbyt długie delektowanie się miejscami, do których docieramy.

Czy jest zatem sens pokonywać tyle logistycznych i administracyjnych barier, skoro na miejscu prawie nie ma czasu na zwiedzanie? – pytanie to słyszę nie raz, gdy opowiadam o swych wyprawach. Odpowiadam zawsze to samo: wartość wypraw lotniczych nie tkwi w atrakcjach turystycznych, do których docieramy. Owszem Fez okazał się jednym z najwspanialszych miejsc, jakie w życiu widziałem. Wrażenia, jakie zrobił Gibraltar, nie zapomnę do końca życia. Ale mimo wszystko zabytki, miasta i krajobrazy mają dla pilota znaczenie trzeciorzędne. Bo dla niego bardziej niż cel liczy się droga. I to uczucie, że nie jest się paczką, którą ktoś inny doręczył do adresata. Że dotarł tu SAM! Choć przybywa do dobrze znanych miejsc, czuje się jak zdobywca. Dumny i niezależny.

Zrozumiałem to kilka lat temu, gdy wraz z kolegą wylądowałem w miasteczku Bol, na chorwackiej wyspie Brač. Szedłem z nim wtedy deptakiem i powiedziałem: wiesz, byłem tu wcześniej, ale mam wrażenie, że jestem w zupełnie nowym miejscu. Wtedy byłem jednym z tłumu urlopowiczów. Teraz jestem PILOTEM!

Bo mimo że świat jest dziś globalną wioską, podróże samolotami są ciągle wyprawami w nieznane. Lecąc w trasę, czuję się tak jak backpacker przed erą internetu i komórek. Gdy w latach 70. czy 80. jechał do Indii czy Ameryki Południowej, nie wiedział, co go spotka na miejscu. Dziś podobnym przeżyciem jest prywatny lot samolotem. Muszę sam znaleźć lotniska, nie wiem, kto i jak mnie tam przyjmie, nie zaczaruję pogody, by na pewno dopisała. Dlatego za każdym razem czuję się jak odkrywca, choć „zdobywam” miejsca dawno już odkryte. Pewnie dlatego nie lubię organizować wypraw dwa razy w to samo miejsce. I dobrze rozumiem muzyka z kultowej sceny w Casablance, który słysząc słynną prośbę Ilsy: „Zagraj to jeszcze raz, Sam”, odmawia wykonania starego utworu. Dlatego w kolejną podróż szykuję się nie do Afryki, lecz do norweskich fiordów. Znów cały świat będę mógł zostawić na ziemi. I znów będzie się liczyła tylko nasza dwójka: samolot i ja.

AEROKLUB

Kursy samolotowe do licencji pilota samolotowego turystycznego PPL (A) organizuje Aeroklub Warszawski, ul. Księżycowa 1, 01-934 Warszawa.

Pierwszym krokiem jest uczestnictwo w teoretycznym kursie samolotowym. Koszt – 1290 zł.

Szkolenie praktyczne to min. 45 godz. Koszt na cessnie (w zależności od dnia tygodnia i rodzaju samolotu) – od 480 do 840 zł/godz.

Dodatkowe informacje: tel. (22) 834 93 35), cgi@aeroklub.waw.pl www.aeroklub.waw.pl