Kraj znany z zamków, filmów i szlaków turystycznych. Oto zaskakujące ciekawostki o Czechach

W tym artykule:

1. Ciekawostki o Czechach
2. Czeskie piwo
3. Filmy kręcone w Czechach
4. Czeskie zamki
5. Czeska turystyka
6. Inne ciekawostki o Czechach

Nazwa „Czechy” wcale nie jest taka oczywista jak nam się wydaje. Pełna nazwa kraju to Republika Czeska (Česká Republika), ale używa się też jej oficjalnie uznanej wersji skróconej, czyli Česko. Budziła ona kontrowersje, a nawet była powodem protestów. Negatywnie o formie „Česko” wypowiadał się m.in. prezydent Vaclav Havel.

Funkcjonuje też termin „Cechy”, który określa zarówno krainę geograficzno-historyczną, jak i (potocznie) cały kraj. Kilka innych propozycji na nazwę kraju zupełnie się nie przyjęło, np. Českozemsko, Čechie czy Českomoravsko.

A łacińska nazwa Czech to Bohemia i słusznie kojarzy się z „bohemą” czyli określeniem na tzw. „cyganerię artstyczną”. Bohema pochodzi od francuskiego określenia „la boheme”, a ono z kolei od „bohemus”, czyli średniowiecznego łacińskiego słowa oznaczającego mieszkańca Czech, a później także Cygana. Jak wówczas (niesłusznie) sądzono, Cyganie wywodzili się właśnie z Czech.

Ciekawostki o Czechach

Republika Czeska składa się z trzech bardzo od siebie odrębnych regionów: Czech, Moraw i Śląska Czeskiego. Nie jest krajem etnicznie jednolitym. Obywatele silnie identyfikują się ze swoimi regionami i mają duże poczucie odrębności. Na przykład mieszkaniec Moraw na pytanie o narodowość najprawdopodobniej nie odpowie, że jest Czechem, tylko Morawianinem.

Jak Czesi widzą Polaków? Rozmawiamy z Hanką z Moraw

„Jestem typową Czeszką" mówi o sobie Hanka. Nam opowiada, jak u naszych południowych sąsiadów wspomina się czasy Czechosłowacji, skąd się bierze czeski ateizm i dlaczego język polski j...

Zaskakujący jest fakt, że w ostatnim czeskim spisie ludności z 2021 r., na 10 milionów obywateli aż 3,2 miliona nie chciało lub nie potrafiło podać swojej narodowości. Jako Czesi zadeklarowało się 6 mln obywateli, jako Morawianie – 359 tys., a jako Ślązacy – zaledwie 12,5 tys. W Czechach jest też spora grupa obywateli deklarujących przynależność do kilku innych narodowości: słowackiej, polskiej, rosyjskiej, ukraińskiej, niemieckiej i romskiej.

Czeskie piwo

Czechy to światowa stolica piwa. Konsumuje się go tutaj najwięcej na świecie – 140 litrów rocznie na mieszkańca. To wynik który zostawia daleko w tyle kolejne państwa: Austrię (107 l.) i Rumunię (100 l.). Warto przy okazji dodać, że również Polska jest bardzo wysoko w rankingu spożycia piwa – zajmujemy 5. miejsce i pijemy go średnio prawie 98 l. na głowę.

Tradycja warzenia piwa w Czechach ma co najmniej tysiąc lat. Pierwsze pisemne źródła na ten temat pochodzą z 993 r., z praskiego klasztoru na Brevnovie. Najstarsza piwiarnia w Pradze – U Fleku – ma ponad 500 lat. Została otwarta w 1499 r. i działa do dziś, produkując przy okazji własne piwa.

Większość produkowanych i konsumowanych w Czechach piw to lager – czyli piwo dolnej fermentacji. W zależności od mocy określane jako: lehke, vycepni, lezak, special. A mocy nie określa się tu w procentach, tylko w stopniach, oznaczających ilość ekstraktu (czyli cukrów w brzeczce przed fermentacją). Piwo o mocy 10 stopni odpowiada w przybliżeniu 4% alkoholu.

Filmy kręcone w Czechach

Już w latach 90., tuż po upadku komunizmu, Czechy zaczęły przyciągać filmowców z zachodu Europy, ale przede wszystkim z USA. Dziś Czechy to prawdziwa potęga w produkcji filmowej, znana z pięknych plenerów, profesjonalnych ekip, łatwych do zdobycia pozwoleń na filmowanie i relatywnie niskich kosztów. Hollywoodzcy filmowcy szczególnie upodobali sobie Pragę, która dzięki swej architektonicznej różnorodności może „zagrać” wiele miejsc. Posiada też świetnie wyposażony zespół studiów filmowych „Barrandov”.

W Czechach kręcono m.in.: „Mission Impossible”, „Casino Royale”, „Hannibala”, „Tożsamość Bourne’a”, „Jojo Rabbit” i setki innych mniej znanych filmów. Zainteresowanie produkcją filmową w Republice Czeskiej jeszcze wzrosło w 2010 roku, dzięki zachętom finansowym uchwalonym przez czeski rząd.

Czeskie zamki

Szacuje się, że w Czechach jest około 3000 zamków, twierdz, arystokratycznych rezydencji i zamkowych ruin. Są one jednym z najbogatszych pod tym względem krajów na świecie. Chociaż liczbowo najwięcej zamków mają Niemcy, to Czechy oraz Walia rywalizują o miano kraju z największym ich zagęszczeniem. I to Czechy można tu uznać za zwycięzcę, bo są po prostu od Walii większe. W oficjalnym spisie historycznych budowli Czech jest prawie 1000 zamków, przy ok. 600 w Walii.

Najsłynniejsze czeskie zamki to m.in.:

• Zamek Praski – jeden z największych na świecie, siedziba prezydenta Czech,
• Český Krumlov, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO,
• XIV-wieczny zamek Karlštejn, położony około 30 kilometrów na zachód od Pragi.

Czeska turystyka

Wszystkie oznakowane szlaki turystyczne w Czechach mają podobno aż 80 tysięcy kilometrów. W tym ponad 43 tysiące kilometrów szlaków pieszych i narciarskich biegowych, oznaczonych 67 tysiącami drogowskazów oraz ponad 38 tysięcy kilometrów tras rowerowych. To światowa czołówka i mało znany fakt.

Czeski system znaków turystycznych jest prosty, dobrze przemyślany i ma ponad 130 lat. Na czerwono zaznaczane są trasy długodystansowe lub górskie, czyli te najbardziej wymagające. Niebieskie znaki wyznaczają główne trasy, zielone – te lokalne, a żółte – trasy krótkie i szlaki łącznikowe. Znakowaniem zajmuje się Klub Czeskich Turystów – organizacja, która powstała w 1888 r. Pierwszy czeski szlak powstał już rok później i wiódł ze Štěchovic koło Pragi do Svatojánskich proudów.

Biorąc pod uwagę takie umiłowanie Czechów do pieszych wycieczek trudno się dziwić, że z zapałem zbierają także grzyby. Podobno statystyczna czeska rodzina zbiera ich 8 kg rocznie.

Inne ciekawostki o Czechach

A oto kilka innych zaskakujących ciekawostek o Czechach:

Najciekawsze w Europie jaskinie. Czechy mają powody do dumy

Jaskinie w Czechach uchodzą za jedne z najpiękniejszych i najciekawszych w Europie. Ich duży plus to też odległość od Polski. Zobacz, co warto zobaczyć podczas krótkiego wypadu do Czech.

• To najbardziej laicki kraj świata. Aż 78% obywateli nie deklaruje przynależności do żadnej religii.
• Słowo „robot” pochodzi z języka czeskiego i po raz pierwszy zostało użyte w sztuce teatralnej „R.U.R” autorstwa Karela Čapka.
• W Czechach mieszka aż ponad pół miliona cudzoziemców, z czego 200 tysięcy w samej Pradze. To bardzo dużo, jak na kraj o populacji zaledwie ok. 10 milionów.
• Czechy to jeden z najbezpieczniejszych krajów świata. W dorocznym rankingu Global Peace Index znajdują się od lat w pierwszej dziesiątce.
• Po Amerykanach i Rosjanach Czesi są trzecią nacją, jaka znalazła się w kosmosie. W 1978 r. kosmonauta Vladimir Remek poleciał w kosmos na pokładzie radzieckiego Sojuza.
• Czesi są jednym z najwięcej czytających narodów i mają najlepszą sieć publicznych bibliotek na świecie. Statystyczny obywatel Czech czyta 13 książek rocznie.

Nasz ekspert

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.