Zwierzęta gospodarskie - które gatunki są do nich zaliczane?

W tym artykule:

1. Koń
2. Świnia
3. Krowa
4. Koza
5. Owca
6. Gęś
7. Kaczka
8. Kura

Zwierzęta gospodarskie to gatunki hodowane w warunkach gospodarstwa rolnego, w celu pozyskania siły pociągowej, uzyskania produkcji towarowej lub materiału do reprodukcji. Obowiązujące w Polsce przepisy kwalifikują do tej grupy gatunki koniowate (koń i osioł), bydło (bydło domowe i bawoły), drób (różne rodzaje kur, kaczek i gęsi, a także: indyk, przepiórka japońska, struś utrzymywany w warunkach fermowych i perlica), owce, kozy, świnie i zwierzęta futerkowe. Warto podkreślić, że do kategorii gospodarskiej kwalifikowane są także niektóre zwierzęta leśne i górskie. Mowa tu o jeleniowatych utrzymywanych w warunkach fermowych. Większości z nas, kojarzą się jednak przede wszystkim z gatunkami, które stanowią nieodłączny element krajobrazu polskiej wsi. Najpopularniejsze z nich opisujemy poniżej.

Koń

Konie zostały udomowione mniej więcej 3,5 tys. lat temu, najpierw w środkowej części Azji, później - w pozostałych częściach świata. O ile w wielu krajach są hodowane dla mięsa, to w Polsce stanowią przede wszystkim siłę pociągową lub służą utrzymaniu otwartego krajobrazu (w miejscach, gdzie koszenie trawy jest niemożliwe albo nieuzasadnione ekonomicznie), a sama konina cieszy się ledwie marginalnym zainteresowaniem. Podstawowy podział tych zwierząt obejmuje trzy rasy: zimnokrwistą, ciepłokrwistą i kuce. W Polsce, najczęściej hodowane są konie polskie - rasa późno dojrzewająca, wywodząca się od tarpana.

• Ciekawostka - konie mogą spać w pozycji leżącej lub stojącej.

Świnia

Świnie to nic innego, jak udomowiona forma dzika. Pierwsze przypadki udomowienia tych zwierząt miały miejsce prawdopodobnie 15 tys. lat temu, na Bliskim Wschodzie. Dziś, stanowią najliczniej hodowane zwierzęta na świecie, przede wszystkim dla pozyskania mięsa. Warto podkreślić, że niemal połowa światowego pogłowia przypada na Chiny, gdzie stan hodowli tych zwierząt jest szacowany na ok. 500 mln. osobników. Świnie są niezwykle inteligentnymi zwierzętami, które łatwo przystosowują się do różnych warunków. Wypuszczone na wolność, dziczeją.

• Ciekawostka - świnia znalazła się na liście 100 najbardziej inwazyjnych gatunków. Trzeba bowiem wiedzieć, że zdziczałe osobniki pustoszą miejscową florę i faunę, co jest najbardziej widoczne w obszarze wysp Pacyfiku i w krajach Ameryki Południowej.

Jedne z najrzadszych krów na świecie urodziły się we Wrocławiu. Poznajcie bantengi jawajskie

We wrocławskim ZOO pojawili się nowi mieszkańcy. Prima i Assam to bantengi jawajskie. W ubiegłym roku ich populacja spadła o 70 proc.

Krowa

Krowy zapewniają ludziom przetrwanie od niepamiętnych czasów. Ich udomowienie nastąpiło ok. 10,5 tys. lat temu, w Afryce oraz na terenie dzisiejszego Pakistanu i Turcji. Podobnie jak w dawnych czasach, dziś nadal hoduje się je dla mięsa i mleka, ale także dla skór.

• Ciekawostka - badania naukowe dowiodły, że genom krowy jest w 80 proc. zbieżny z genomem człowieka. Ponadto, ok. tysiąc genów dzieli z gryzoniami i psem. Kolejna ciekawostka - te zwierzęta są uważane za święte nie tylko w Indiach. W kulturze egipskiej, krowa jest uznawana za święte zwierzę bogini Izydy.

Koza

Koza została udomowiona mniej więcej 10 tys. lat temu, na południu Europy i w południowo-wschodniej części Azji. Największe hodowle znajdują się w Afryce i Chinach. Zwierzęta te cechują się rozwiniętą inteligencją, dzięki czemu dobrze radzą sobie w naturze. Podobnie jak świnie, kozom zdarza się "wybierać" wolność. Osobniki, które uciekły z gospodarstwa, dziczeją i stanowią realne zagrożenie dla miejscowej flory. Taki problem jest najbardziej widoczny w Nowej Zelandii i Australii.

• Ciekawostka - kozy były jednymi z pierwszych zwierząt sprowadzonych do Ameryki ze Starego Kontynentu.

Owca

Nie jest do końca jasne, od jakiego zwierzęcia pochodzi owca i kiedy została udomowiona. Niektórzy naukowcy są zdania, że jej przodkiem jest muflon, który został udomowiony mniej więcej 12 tys. lat temu (w Mezopotamii). Początkowo, zwierzęta te były hodowane dla mięsa, mleka i skór. Około 8 tys. lat temu dostrzeżono jeszcze jeden walor hodowlany owiec - wełnę. Największe hodowle występują w Azji i Afryce.

• Ciekawostka - owca była pierwszym sklonowanym zwierzęciem.

Stepy – gdzie występują i co je charakteryzuje?

Stepy należą do najbardziej charakterystycznych ekoregionów. Drzewa i krzewy są tam niezwykle rzadkim zjawiskiem, a dominującą rolę pełni roślinność trawiasta. Specyficzna charakterystyk...

Gęś

Udomowienie gęsi miało miejsce mniej więcej 4 tys. lat temu, równocześnie w Grecji, Rzymie, Egipcie i Babilonii. Większość obecnie hodowanych rasy pochodzi od gęsi gęgawy i gęsi łabędzionosej, niektóre (choć te są w mniejszości) stanowią udomowioną formę bernikli kanadyjskiej i gęsi białoczelnej. W Polsce, najchętniej hodowaną rasą jest biała kołudzka, stanowiąca ok. 90 proc. pogłowia.

• Ciekawostka - gęsi należą do najczujniejszych ptaków. Ich naturalne zdolności zostały wykorzystane podczas wojny w Wietnamie, gdzie stada gęsi były trzymane w pobliżu samolotów Wietnamskich Sił Powietrznych.

Kaczka

Udomowienie kaczki nastąpiło ok. 4 tys. lat temu, najpierw w południowo-wschodniej Azji, a nieco później - w Rzymie, Grecji, Babilonii i Egipcie. Większość obecnie hodowanych ras wywodzi się od krzyżówki. Przodkiem nielicznych jest kaczka piżmowa, sprowadzona do Europy z Ameryki Południowej (w XVI wieku). W wyniku udomowienia, w kaczkach zanikł instynkt terytorialny. Zmieniły się też niektóre zachowania tych ptaków - o ile w naturze nie zdarza się, że samce wysiadują jaja, to w przypadku kaczek gospodarskich takie zachowania czasami mają miejsce.

• Ciekawostka - w trakcie lotu, kaczki potrafią wzbić się na wysokość nawet 1200 metrów.

Kura

Kurę udomowiono 8 tys. lat temu, w Chinach. Do Europy dotarła 3 tys. lat później. Do niedawna uważano, że przodkiem tego ptaka jest kur bankiwa jednak dziś wiadomo, że kury mają geny przynajmniej kilku dzikich ptaków. Polska jest jednym z największych producentów drobiu na świecie.

• Ciekawostka - początkowo, kury były hodowane nie dla mięsa i jaj. Ptaki wykorzystywano w pokazowych walkach, co w niektórych krajach jest praktykowane także obecnie.