Ile wiesz o górskich zwierzętach? Oto najciekawsze przykłady górskiej fauny

W tym artykule:

1. Zając bielak
2. Kozica
3. Jak
4. Niedźwiedź brunatny
5. Traszka górska

Obszary górskie to nie tylko malownicze szlaki z zapierającą dech w piersiach panoramą. To także królestwo dzikich zwierząt, które natura przystosowała do życia w niesprzyjających warunkach. Trudne ukształtowanie terenu, znaczne wahania temperatur, silne powiewy wiatru, gwałtowne opady atmosferyczne czy wreszcie ograniczona dostępność tlenu na znacznych wysokościach - każdy z tych czynników składa się na specyficzne środowisko, które nie stwarza dobrych warunków bytowych, ale jednocześnie wszystkie są przyczyną swoistości górskiej fauny, która wykazuje wiele przystosowań typowych dla gatunków żyjących w zimnym klimacie.

Zając bielak

Zaczynamy od niewielkiego ssaka reprezentującego rząd zajęczaków. Zając bielak jest jednym z trzech gatunków występujących w Polsce. Jego naturalne środowisko rozciąga się między Półwyspem Fennoskandzkim a wschodnimi obszarami Syberii. Populacje bielaka można spotkać także w Japonii, Szkocji, Irlandii i w Alpach.

Zając bielak potrafi świetnie kamuflować się w swoim środowisku - w okresie wiosennym i letnim, futro zwierzęcia pozostaje brązowe, natomiast jesienią zaczyna linieć, by zimą przybrać barwę białą. Jedynie jego ogon pozostaje biały przez cały rok.

Dieta bielaka jest uzależniona od obszaru występowania. Na terenach o niewielkich opadach śniegu, gustuje przede wszystkim w różnych gatunkach trawy. Z kolei w miejscach, gdzie pokrywa śnieżna utrzymuje się przez większą część roku, podstawą jego pożywienia są gałęzie i kora.

Kozica

Kozice stanowią nieodłączny element górskiego krajobrazu we wszystkich krajach Starego Kontynentu. Jesteśmy przekonani, że wymieniając zwierzęta, które żyją w Tatrach, większość osób na pierwszym miejscu wskaże właśnie kozicę. Rodzaj Rupicapra należy dzielić na dwa podstawowe gatunki: kozicę północną (zamieszkującą Taurus, Alpy, Karpaty Wschodnie, Kaukaz, Bałkany i Tatry) oraz kozicę pirenejską (występującą w Pirenejach, Apeninach i w Górach Kantabryjskich).

Co warte podkreślenia, natura przystosowała te zwierzęta do życia na znacznych wysokościach - od 500 do 3000 m n.p.m. Dzięki dłuższym tylnym nogom, mogą z łatwością wspinać się po zboczach, skakać między skałami i żerować na pochyłym terenie. Ich racice (wyposażone w 8 punktów oparcia) są znacznie bardziej ruchomy niż u innych parzystokopytnych. Atutem kozicy są także raciczki znajdujące się nad racicami właściwymi, które zapewniają zwierzętom dodatkowe oparcie na stromych, skalistych zboczach.

Wiosną i latem, kozice bytują powyżej linii drzew, na terenach obfitujących w trawę i zioła. Zimą, chronią się w lasach, gdzie żywią się korą i igłami drzew iglastych.

Jak

Kolejny na naszej liście jest jeden z największych przedstawicieli krętorogich. Majestatyczny jak występuje w południowej części Azji Środkowej, na obszarze Wyżyny Tybetańskiej, w północnej części Rosji i Mongolii oraz w Indiach. Ich naturalne środowisko obejmuje góry i płaskowyże. Potężne parzystokopytne upodobały sobie bezdrzewne hale, rozciągające się na wysokości od 3000 do 5500 m n.p.m.

Osobniki dzikie mogą osiągać wysokość w kłębie przekraczającą 2 m, a ich waga dochodzi do 1000 kg. Natura wyposażyła je w gęstą, długą sierść po bokach ciała, która u osobników żyjących na wolności przybiera barwę brązową, ciemnobrązową lub czarną. Jaki udomowione często mają na futrze plamy w kolorze kremowym lub brązowym.

To typowy roślinożerca, którego dieta składa się przede wszystkim z traw, porostów, ziół, mchu i krzewów. Potężna budowa i długie, mocne rogi zdają się sugerować, że w swoim środowisku jak nie ma naturalnych wrogów. Nic bardziej mylnego. Te kolosy często padają ofiarą wilków tybetańskich i niedźwiedzi brunatnych. Największe zagrożenie dla dzikich populacji stanowi jednak człowiek - myśliwi polują na jaki dla ich smacznego mięsa.

Niedźwiedź brunatny

Wymieniając zwierzęta górskie, nie można pominąć niedźwiedzia brunatnego. Obok swojego bliskiego krewniaka - niedźwiedzia białego - jest największym ze wszystkich lądowych drapieżników. Występuje niemal na całej kuli ziemskiej, zamieszkując tereny leśne, górskie oraz tundrę. W każdym z tych środowisk, niedźwiedzie znajdują się na szczycie łańcucha pokarmowego.

W górach, niedźwiedzia można spotkać nawet na wysokości przekraczającej 4000 m n.p.m. Nic dziwnego. Natura wyposażyła tego ssaka w grube futro, chroniące go przed chłodem. Niedźwiedzie poruszają się szybko, doskonale pływają, potrafią też wspinać się na drzewa. Jako zwierzęta wszystkożerne, wszędzie potrafią znaleźć pokarm.

Przysmakiem niedźwiedzi są jagody, owoce, grzyby i nasiona. Nie gardzą też padliną i świeżym mięsem, jednak ich jadłospis składa się głównie z pokarmu roślinnego. Warto zaznaczyć, że niedźwiedzie brunatne to zwierzęta zapadające w sen zimowy. Pod koniec jesieni, wyszukują kryjówkę w naturalnych zagłębieniach lub silnymi łapami, wyposażonymi w długie pazury, wygrzebują norę pod korzeniami drzew. Czas snu zależy od zapasów energetycznych nagromadzonych w postaci tkanki tłuszczowej.

Niedźwiedź brunatny znajduje się na liście obejmującej zwierzęta chronione w Polsce. Zgodnie z aktem prawnym z 2004 roku, jest gatunkiem ściśle chronionym, wymagającym ochrony czynnej.

Traszka górska

Naszą listę zamyka niewielki płaz występujący na terenach górskich całej Europy - traszka górska. Ten mały przedstawiciel rodziny salamandrowatych (osiąga długość do 12 cm) żyje w obszarze zbiorników wodnych, przy czym należy zaznaczyć, że nie jest zbyt wybredny w kwestii czystości wody - można spotkać go zarówno w okolicy krystalicznie czystych jezior, jak i zanieczyszczonych zbiorników sztucznych.

Grzbiet traszki górskiej pokrywa pofałdowany, ciemny nabłonek, które otaczają szare, nieregularne plamy. To sprawia, że traszka pozostaje niemal niewidoczna na tle błotnistego i kamienistego podłoża.

Jadłospis tego płaza składa się przede wszystkim z bezkręgowców - owadów, skorupiaków i dżdżownic. Nie gardzą też jajami innych płazów.