Skąd się wzięły nocne zwierzęta i gdzie je spotkamy? Te fakty naukowe zaskakują nawet niektórych zoologów

W tym artykule:

1. Jak żyją nocne zwierzęta?
2. Jakie nocne zwierzęta żyją w Polsce?
3. Największe nocne zwierzęta
4. Najmniejsze nocne zwierzęta
5. Które zwierzęta domowe to nocne zwierzęta?

Nocne zwierzęta, jak sama nazwa wskazuje, są aktywne w nocy i śpią w ciągu dnia. Funkcjonowanie po ciemku wymaga od nich czujności oraz specjalnych predyspozycji. Dlatego właśnie wiele gatunków nocnych zwierząt ma zazwyczaj szczególnie wyczulone zmysły węchu, wzroku czy słuchu. Czy tak było od zawsze?

Istnieją różne teorie wyjaśniające, skąd wzięły się nocne zwierzęta. Najpowszechniejsza dotyczy biologii ewolucyjnej. Mówi ona o tym, że miliony lat temu u przodków współczesnych ssaków rozwinęły się cechy umożliwiające im życie w trybie nocnym. Po co? Aby uniknąć aktywnych w ciągu dnia zwierząt drapieżnych. To pozwoliło im przetrwać i przekazywać swoje geny kolejnym pokoleniom. Sprawdźmy, o jakie gatunki dokładnie chodzi.

Jak żyją nocne zwierzęta?

Podział na nocne i dzienne zwierzęta ma swoje zalety. Pozwala, chociażby zachować równowagę w przyrodzie. Gdyby wszystkie gatunki polowały o tej samej porze doby, walka o pożywienie byłaby jeszcze bardziej zaciekła. Weźmy na przykład sowy i jastrzębie. Oba ptaki mają w menu podobne ofiary, czyli małe gryzonie. Różnica między nimi polega jednak na tym, że jastrząb poluje w ciągu dnia, a sowa w nocy. Dzięki temu nie przeszkadzają sobie wzajemnie w ucztowaniu.

Niestety koegzystencja zwierzaków z ludźmi nadal jest daleka od ideału. Nocne zwierzęta bezpośrednio odczuwają szkodliwą działalność człowieka. Coraz powszechniejsze jest, chociażby nienaturalne światło. Miasta są oświetlane niemal 24 godziny na dobę. Przez to zwierzęta prowadzące nocny tryb życia mają ograniczony dostęp do ciemności, a tym samym do skutecznej aktywności w nocy.

Sztuczne oświetlenie pozwala zwierzętom dziennym na dłuższe polowania, ale wahania nie są pożądane w przyrodzie. Tworzą bowiem niezrównoważony cykl życia w ekosystemach, w których wzrasta obecność drapieżników stanowiących większe zagrożenie dla zwierząt prowadzących nocny tryb życia.

Oto najdziwniejsze zwierzęta świata. Sprawdź, jak wyglądają i gdzie występują

To zaskakujące, ale świat przyrody jest tak złożony i różnorodny, że wciąż jeszcze nie możemy uznać, że poznaliśmy go w stu procentach. Na Ziemi żyją stworzenia, o istnieniu których...

Jakie nocne zwierzęta żyją w Polsce?

Sowy są jednymi z najbardziej znanych zwierząt nocnych. Polują na małe ssaki i owady. Ptaki te ewoluowały, aby odnieść sukces w nocnych łowach. Umożliwiają im to niezwykle duże, w porównaniu do reszty ciała, oczy. Najliczniejszymi sowami występującymi w Polsce są puszczyki i uszatki. Można je spotkać niemal we wszystkich środowiskach.

Inne popularne nocne zwierzęta to oczywiście nietoperze. Ich również nie brakuje w naszym kraju. Jedne z najczęściej obserwowanych gatunków to: nocek, mroczek, borowiaczek, podkowiec oraz gacek. Wszystkie są owadożerne.

Nocą w polskich lasach (i nie tylko) uaktywniają się również:

• dziki,
• rysie,
• jenoty,
• kuny leśne,
• popielice,
• kumaki,
• czy łosie.

To właśnie nocą dochodzi najczęściej do wypadków drogowych z udziałem dzikich zwierząt. W takich sytuacjach należy pamiętać o tym, aby zadzwonić na policję lub numer alarmowy. Następnie odpowiednie służby udzielą pomocy zwierzęciu.

Największe nocne zwierzęta

Nocne zwierzęta różnią się środowiskami, w jakich występują, oraz rozmiarami. Te największe przerastają nawet ludzi. Mowa, chociażby o niedźwiedziach czarnych, tygrysach (większość gatunków) czy nosorożcach. Życie nocne prowadzą też gepardy, a według niektórych zoologów także żyrafy. Część naukowców przypisuje jednak żyrafy do grupy zwierząt najaktywniejszych nie nocą, a w porze zmierzchu.

Szacunki te tyczą się osobników żyjących na wolności. W sanktuariach czy ogrodach zoologicznych nocne zwierzęta, tak jak i te aktywne za dnia, mogą prowadzić zupełnie inny tryb życia niż ich kuzyni na łonie natury.

Największe zwierzęta na świecie – sprawdź rekordy ze świata zwierząt

Jakie zwierzę jest największe na świecie? Poniżej wymieniamy niekwestionowanych rekordzistów świata dzikiej fauny.

Najmniejsze nocne zwierzęta

Niektóre nocne zwierzęta trudno dostrzec w ciemnościach. Zwłaszcza te najmniejsze. Do takich należy między innymi świnionos malutki. To najmniejszy nietoperz świata i jeden z najmniejszych ssaków. Jego waga nie przekracza zazwyczaj 2 gramów. Kolejny maluch w tym zestawieniu to mysz karłowata.

Inne małe nocne zwierzęta to między innymi:

• szczur śniady,
• polatuch (nazywany też latającą wiewiórką),
• koszatniczka,
• słowik,
• tarantula,
• opos,
• oraz wombat.

Które zwierzęta domowe to nocne zwierzęta?

Myszy to jedne z najpopularniejszych małych zwierząt domowych prowadzących nocny tryb życia. Pozostałe zwierzęta w tym gronie to między innymi myszoskoczki czy szczury.

O czym warto pamiętać przed wizytą w sklepie zoologicznym?

• Myszoskoczki nie są zwierzętami całkowicie nocnymi. Spędzają jednak prawie 6 godzin w ciągu dnia na spaniu. Podobnie prawie 6 godzin śpią w nocy.
• Pomimo tego, że szczury prowadzą nocny tryb życia, są aktywne również w ciągu dnia.
• Chomiki to także nocne zwierzęta. Mogą być oszołomione i marudne, jeśli obudzimy je w ciągu dnia. W nocy chomiki lubią budować gniazda, biegać na kółkach i jeść.
• Jeż afrykański to gatunek powszechnie hodowany jako zwierzę domowe. Zwierzaki te prowadzą nocny tryb życia i są najbardziej aktywne nocą. Bywa, że za dnia budzą się tylko na chwilę.
• Niektóre źródła podają, że koty prowadzą nocny tryb życia, ale tak naprawdę bliżej im do zwierząt „zmierzchowych”. Są one najbardziej aktywne o zmierzchu lub świcie. Dlatego właśnie często są błędnie uważane za nocne.
• Gekony lamparcie śpią w ciągu dnia w bezpiecznym i ukrytym miejscu. Wychodzą się bawić, dopiero kiedy za oknem pojawia się księżyc. To oznacza, że nie mają takich samych wymagań oświetleniowych jak inne gady trzymane jako zwierzęta domowe.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.