Paleontologiczne odkrycie stulecia w Wielkiej Brytanii. Najbardziej kompletny szkielet dinozaura

W tym artykule:

1. Nieznany gatunek dinozaura
2. Najbardziej kompletny brytyjski dinozaur od 100 lat
3. Jak wyglądał dinozaur?

Na brytyjskiej wyspie Wight od lat znajdowane są skamieniałości dinozaurów. Wzdłuż jej kilkunastokilometrowego wybrzeża wnoszą się klify. To prawdziwa geologiczna „księga”, bo widoczne są tu warstwy ziemi sprzed milionów lat. A w nich paleontolodzy dostrzegają skamieniałości wymarłych stworzeń.

Co kilka lat badacze działający w tym obszarze ogłaszają nowe odkrycia. Tak też się stało tym razem. Na łamach czasopisma „Journal of Systematic Palaeontology” naukowcy z Uniwersytetu w Portsmouth i Muzeum Historii Naturalnej w Londynie zaprezentowali nowe ustalenia na temat okazu z zatoki Compton.

Nieznany gatunek dinozaura

Do znaleziska doszło w 2013 roku. Skamieniałość wytropił jeden z najbardziej znanych „łowców” brytyjskich dinozaurów, Nick Chase, który zmarł tuż przed pandemią COVID-19.

– Nick [Chase – odkrywca skamieliny – przyp. red.] miał fenomenalnego nosa do znajdowania kości dinozaurów – naprawdę był współczesną Mary Anning. Codziennie zbierał skamieniałości w każdych warunkach pogodowych i przekazywał je do muzeów. Miałem nadzieję, że spędzimy naszą starość na wspólnym zbieraniu, ponieważ byliśmy w podobnym wieku, ale niestety tak się nie stało – ubolewa Jeremy Lockwood, pracownik naukowy Muzeum Historii Naturalnej, który opisał nowego dinozaura wspólnie z dr Susannah Maidment.

Na jego część nowy gatunek dinozaura nazwano Comptonatus chasei. Zwierzę żyło 125 milionów lat temu. Tuż po odkryciu kości sądzono, że jest to Mantellisaurus. Jednak analizy laboratoryjnie kazały zweryfikować ten pogląd.

Najbardziej kompletny brytyjski dinozaur od 100 lat

To znalezisko jest ważne również z innego powodu. Z reguły szkielety dinozaurów w Wielkiej Brytania znajdowane są w szczątkowym stanie. W tym przypadku jest inaczej. Jest to najlepiej zachowany dinozaur odkryty w tym kraju w ciągu ostatnich 100 lat. Okaz składa się ze 149 kości. Jak opisali naukowcy, najlepiej zachowana kość – łonowa – ma średnicę talerza obiadowego.

Dlaczego ta kość, która znajduje się u podstawy brzucha, była tak duża? – Prawdopodobnie służyła do mocowania mięśni, co może oznaczać, że jego [dinozaura – przyp. red.] sposób poruszania się był nieco inny lub mogła skuteczniej podtrzymywać zawartość żołądka, a nawet być zaangażowana w sposób oddychania zwierzęcia. Ale to spekulacje – zastrzegł Jeremy Lockwood.

Wśród innych ważnych znalezisk Chase’a należy wymienić na przykład najlepiej zachowaną z terenu Wielkiej Brytanii czaszkę iguanodona.

Naukowcy odkryli bajecznie kolorowego, rogatego dinozaura. Lokiceratops żył 78 mln lat temu na bagnach

Znaleziono skamieniałości dalekiego krewnego triceratopsa. Nowy gatunek dinozaura wyróżnia bogaty zestaw rogów na głowie i kryzie. A także niezwykłe kolory, które najprawdopodobniej pomaga...

Jak wyglądał dinozaur?

Zwierzę ważyło około tony, czyli mniej więcej tyle, co duży samiec amerykańskiego bizona. Raczej nie było samotnikiem. Świadczą o tym kości innych osobników odkryte w pobliżu. Jego dolna szczęka ma prostą dolną krawędź, podczas gdy większość iguanodontów – dinozaurów z tego rodzaju – ma szczękę zakrzywioną w dół. Ma również bardzo dużą kość łonową.

– To naprawdę niezwykłe znalezisko. Pomaga nam lepiej zrozumieć różne rodzaje dinozaurów, które żyły w Anglii we wczesnej kredzie. To uzupełnia ostatnie badania, które pokazują, że Wessex [hrabstwo do którego należy wyspa Wight – przyp. red.] było jednym z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów na świecie – uważa Lockwood.

Zaledwie w ciągu ostatnich pięciu lat opisano aż osiem nowych gatunków dinozaurów z tej brytyjskiej wyspy. Znaleziska to świadczą o szybkim tempie ewolucji dinozaurów rodzaju guanodonów.

Źródło: Journal of Systematic Palaeontology.

Nasz ekspert

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.