Niespodzianka. Psy robią słodkie oczy nie dla naszych głasków. Ta cecha pojawiła się z innego powodu

W tym artykule:

1. Jakie psy chcielibyśmy mieć?
2. Jak psy robią słodkie oczy?
3. Anatomia psowatych
4. Wilki i likaony

Nasi przodkowie udomowili psy kilkadziesiąt tysięcy lat temu. Był to ogromny i niepowtórzony już nigdy sukces. Ani wcześniej, ani później naszemu gatunkowi nie udało się udomowić żadnego innego dużego mięsożercy.

Konsekwentne poszukiwanie wśród wilków osobników mniej agresywnych i przyjaźnie nastawionych, a następnie ich krzyżowanie, po tysiącach lat dało nam psa domowego. W 1914 r. w niemieckim Oberkassel znaleziono dwa ludzkie szkielety, a przy nich szczątki zwierzęcia pierwotnie uznanego za wilka. Pochodziły sprzed 14,5 tys. lat. W latach 70. ponownie przebadano znalezisko. Wyniki okazały się niespodzianką: razem z dwójką ludzi został pochowany nie wilk, ale pies.

Potwierdziły to późniejsze badania DNA. Szczątki psa z Bonn-Oberkassel uznaje się za jedne z najstarszych skamieniałości psów, jakie znamy.

Jakie psy chcielibyśmy mieć?

Tysiące lat kierowanej przez człowieka selekcji sprawiły, że dziś formalnie istnieje aż 360 psich ras. Psy mogą być wielkie i bardzo małe, pełne energii lub spokojne, lubiące zabawę albo długie wędrówki – ilość możliwości wydaje się nieskończona. Poszczególne rasy mają różne cechy, różne potrzeby i różny temperament. Wszystko zaś jest efektem przystosowywania się psów do różnych zadań, jakie spełniały i spełniają.

Jak bardzo psy dostosowały się do życia w naszym pobliżu? W 2019 r. w czasopiśmie „PNAS” ukazał się artykuł z zaskakującą tezą. Według jego autorów w rezultacie udomowienia psy uzyskały umiejętność robienia słodkich oczu. Charakterystyczne pełne miłości psie spojrzenie miało być sposobem na podtrzymanie relacji z nami. No i uzyskanie bardziej wymiernych profitów: opieki, smaczków i głasków.

Jak psy robią słodkie oczy?

Autorzy tamtego artykułu doszli do takiego wniosku, badając psią anatomię. A konkretnie mimiczne mięśnie pyska psów. Okazało się, że psy mają specjalne mięśnie, dzięki którym robią słodkie oczy. Wilki podobnych mięśni nie miały.

Badanie było głośne i szeroko opisywane. Jednak przedstawiona w nim teoria stanowiła – jak to zwykle w nauce bywa – zaledwie hipotezę. Czyli stwierdzenie poparte dowodami, które jednak może zostać obalone, gdy pojawią się nowe dowody.

Jaka rasa psów jest najbystrzejsza? Fińskie badaczki opracowały nowy zestaw testów. Wyniki zaskakują

Naukowczynie z Uniwersytetu Helsinek sprawdziły, która rasa psów jest najbardziej inteligentna. W testach, które przygotowały, wzięło udział ponad tysiąc zwierząt. Dotychczasowy zwycięzc...

Anatomia psowatych

I to właśnie się stało. W kwietniu czasopismo „The Anatomical Record” opublikowało pracę podważającą ustalenia sprzed pięciu lat. Jej główną autorką jest Heather Smith, profesorka anatomii z Midwestern University.

Smith postawiła proste pytanie. Czy opisane w 2019 r. mięśnie występują również u innych psowatych? Odpowiedź dała sekcja zwłok likaona pstrego (zmarłe zwierzę zostało naukowcom podarowane przez zoo). Likaony to drapieżne ssaki żyjące w Afryce. Wyróżnia je bardzo silny instynkt stadny i duża inteligencja.

Jak się okazało, likaony mają dokładnie takie same mięśnie słodkich oczu jak psy domowe. Mięśnie te są także w takim samym stopniu rozwinięte. – W pewnym sensie podważa to pogląd, że psy domowe są jedynymi psowatymi mającymi tę cechę i że wyewoluowała ona specjalnie dla nas – powiedziała portalowi „Live Science” badaczka.

Wilki i likaony

Po co likaonom zaawansowane możliwości mimiczne? Podczas polowań na otwartych równinach umiejętność wysyłania bezgłośnych sygnałów innym członkom stada może dawać istotną przewagę. Wilki też są stadne, żyją i polują w grupach, jednak w innym środowisku. W lasach czy w górach poszczególne osobniki nie zawsze utrzymują ze sobą kontakt wzrokowy. Dlatego w ich przypadku dodatkowe mięśnie mimiczne nie dawały żadnych korzyści.

Heather Smith zamierza teraz przebadać inne gatunki psowatych: lisy, cyjona rudego i wilka perskiego. Być może pomoże to ostatecznie wyjaśnić kwestię słodkich oczu naszych pupili.

Źródło: The Anatomical Record, PNAS, Live Science

Nasz ekspert

Magdalena Salik

Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com