Nawet rekiny cierpią wskutek zmian klimatu. Gorąca woda oceanów wygania te drapieżniki z raf koralowych

Spis treści:

1. Co skłania rekiny do opuszczenia rafy?
2. Na jak długo rekiny opuszczają rafy?
3. Rekiny zmieniają zachowanie
4. Kiedy rekiny pozostają w obszarze rafy?

Rekiny to jedyne ryby chrzęstnoszkieletowe, które przetrwały do czasów dzisiejszych. Możliwe, że to właśnie one dały początek kręgowcom lądowym. Świadczą o tym liczne cechy wspólne oraz pierwotny układ krwionośny tych ryb. Temperatura ciała rekina jest zmienna. Zależy od temperatury otoczenia oraz zewnętrznych źródeł ciepła. Rekiny, jak wszystkie zwierzęta zmiennocieplne, mogą funkcjonować w różnych zakresach temperatur. Tolerancja jest jednak ograniczona.

Co skłania rekiny do opuszczenia rafy?

Nadmiernie wysoka temperatura wody na powierzchni skłania rekiny do opuszczenia swoich naturalnych środowisk. Zwierzęta potrafią zniknąć w głębinach oceanów na ponad rok albo kierują się w stronę wód przybrzeżnych – odkryli badacze z Uniwersytetu Lancaster w Wielkiej Brytanii. Naukowcy udowodnili to w oparciu o system transmisji fal dźwiękowych, rejestrowanych przez panel Laboratorium Ochrony Zwierząt Uniwersytetu Stanforda.

Na jak długo rekiny opuszczają rafę?

Badanie zachowania rekinów trwało od 2013 roku do końca 2020 roku. Objęło 122 rekiny szare rafowe (Carcharhinus amblyrhynchos) – zarówno samice, jak i samce. Siedliskiem zwierząt był archipelag Chagos na Indo-Pacyfiku. Tamtejsza rafa koralowa jest najbardziej narażona na wzrost temperatury. Jego efektem jest blaknięcie rafy i jej obumieranie, co wpływa na cały ekosystem. Rekiny odczuwają te zmiany i w konsekwencji opuszczają teren rafy. To zaś niesie kolejne następstwa.

Badacze ponad 700 tysięcy razy wychwycili fale dźwiękowe towarzyszące poruszaniu się rekinów w czasie wzrostu temperatury wody ponad przeciętną. Było to możliwe po wszczepieniu zwierzętom znaczników akustycznych. Jak podkreślają badacze na łamach czasopisma naukowego „Communications Biology”, operacja wszczepienia znacznika trwała mniej niż pięć minut.

Naukowcy połączyli dane akustyczne z obserwacjami satelitarnymi Ziemi, przeprowadzonymi przez badaczy z King’s College w Londynie. Okazało się, że po wystąpieniu zjawiska pogodowego znanego jako El Niño w latach 2015–2016, rekiny na najdłuższy czas uciekły z naturalnego siedliska. Potrafiły zniknąć w głębinach nawet na 16 miesięcy.

Rekiny zmieniają zachowanie

– Uzyskane wyniki po raz pierwszy uwidaczniają zmiany zachowania rekinów w odpowiedzi na uwarunkowania środowiskowe – mówi dr David Jacoby z Uniwersytetu Lancaster, główny autor badania. – W obliczu zagrożenia, jakim jest zbyt ciepła woda, rekin musi zdecydować, czy wydatkować więcej energii i opuścić relatywnie bezpieczne miejsce żerowania, nawet ponosząc tego ryzyko, czy pozostać w niekorzystnych dla siebie warunkach rafy i oszczędzić energię – wyjaśnia badacz.

Badanie nie analizowało korzyści i strat energii związanych z emigracją. Wynika z niego jednak, że zwierzęta w czasie ekstremalnych temperatur preferują dalsze i głębsze wody, które mogą być dużo chłodniejsze niż te w płytkiej rafie. Świadczą o tym opóźnienia w rejestrowanym przekazie akustycznym. Badacze interpretują to jako zejście w głąb oceanu lub oddalenie się na wody przybrzeżne. Te wyniki mogą zaś budzić niepokój.

Kiedy rekiny pozostają w obszarze rafy?

Ocieplanie się klimatu będzie miało wpływ na ekosystemy wodne. Może powodować rozszerzenie stref bytowania takich drapieżników, jak rekiny szare – wskazują naukowcy. To zaś może zakłócać równowagę panującą w ekosystemach koralowców. Rekiny są integralną ich częścią.

Dr Jacoby ostrzega, że skutki zmian w zachowaniu zwierząt i długotrwałe oddalanie się od tradycyjnych stref życia nie są jeszcze możliwe do zrozumienia. – Ale niewątpliwie mogą być istotne – mówi dr Jacoby. Dodaje na pocieszenie, że rekiny są skłonne wracać do swoich naturalnych siedlisk. Robią tak, jeśli te wykazują się mniejszą podatnością na nasłonecznienie oraz większą zasobnością ryb dzięki dopływom składników odżywczych od ptaków morskich. Rafy są wówczas bardziej odporne na niekorzystne zmiany.

W takich warunkach badacze wychwycili nawet zwiększoną obecność rekinów. Dlatego, zdaniem naukowców, kluczowym zadaniem jest poznanie najważniejszego czynnika wpływającego na decyzje rekinów w czasie niekorzystnych warunków w ich naturalnym środowisku.

Źródła: Communications Biology, Uniwersytet Lancaster.