Trzęsienia ziemi, tornada, tsunami. Największe katastrofy naturalne na świecie i w Polsce

W tym artykule:

1. Katastrofy naturalne: Powódź tysiąclecia w 1997 roku
2. Katastrofy naturalne: Burza na Mazurach w 2007 roku
3. Katastrofy naturalne: Lawina w Białym Jarze w 1968 roku
4. Katastrofy naturalne: Huragan Katrina w 2005 roku
5. Katastrofy naturalne: Gradobicie w Sydney w 1947 roku
6. Katastrofy naturalne: Trzęsienie ziemi na Haiti w 2010 roku

Katastrofy naturalne: Powódź tysiąclecia w 1997 roku

W 1997 roku Polskę, Niemcy, Czechy, Słowację i Austrię nawiedziła największa od setek lat powódź. Wystąpiła ona w dwóch falach – pierwsza od 4 do 8 lipca, a druga od 18 do 22 lipca. W wyniku tej naturalnej katastrofy zginęło 114 osób, w tym 56 w naszym kraju. Skutkami powodzi zostali dotknięci mieszkańcy zachodniej oraz południowej Polski. Straty materialne oszacowano na 4,5 miliarda dolarów.

W trakcie powodzi wylało wiele polskich rzek, takich jak np. Odra, Olza, Oława, Ślęza, Bystrzyca czy Bóbr. Przyczyną powodzi były obfite fale opadów deszczu – miejscami notowano jednego dnia opady na poziomie 500 mm na metr kwadratowy. Zalane zostały drogi, dworce, biblioteki, amfiteatry, mosty, szpitale czy placówki oświatowe. Woda sięgała nieraz do wysokości pierwszego piętra. 18 lipca 1997 roku ówczesny prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski ogłosił żałobę narodową.

Katastrofy naturalne: Burza na Mazurach w 2007 roku

Katastrofy naturalne w Polsce były również spowodowane silnymi burzami. 21 sierpnia 2007 roku nad Mazurami przeszła nawałnica, która doprowadziła do śmierci dwunastu żeglarzy. Najpierw zaobserwowano ją nad Bieszczadami, a następnie przeszła przez Roztocze oraz Polesie Lubelskie. Za sprawą prądów wznoszących, znacząco zwiększyła się jej siła, kiedy około 15:00 silne grzmoty, błyskawice i grad pojawiły się na Mazurach. Wiatr momentami wiał z prędkością powyżej 120 km/h, a temperatura powietrza obniżyła się o 12 stopni Celsjusza – z 28 do 16. Ostrzeżenie meteorologiczne zostało ogłoszone dopiero o godzinie 15:07.

Katastrofy naturalne: Lawina w Białym Jarze w 1968 roku

Często występujące katastrofy naturalne na ziemi są również wywołane przez lawiny. W Polsce w wyniku jednej z nich życie straciło 19 osób, a 5 zostało rannych. Wśród ofiar znaleźli się Polacy, Niemcy i Rosjanie. Lawina zeszła dnem karkonoskiego Białego Jaru 20 marca 1968 roku około godziny 11:00. Miała około 600 metrów długości, 12 metrów grubości i kilkadziesiąt metrów szerokości. Jej ciężar oszacowano na 50 tysięcy, a prędkość osuwania się na ponad 100 km/h.

Skutkiem tej katastrofy naturalnej była nie tylko śmierć turystów, lecz także połamanie licznych krzewów i drzew – m.in. brzóz i jarzębin. W akcji ratunkowej brało udział przeszło 1100 osób. Turyści w momencie osunięcia się lawiny spacerowali czarnym szlakiem, na którym znajdowały się znaki ostrzegające przed lawiną. Zdecydowali się na przejście nim z powodu zamknięcia wyciągu krzesełkowego na Kopę.

Katastrofy naturalne: Huragan Katrina w 2005 roku

Wymieniając największe katastrofy naturalne na świecie, nie sposób pominąć huraganu Katrina, który nawiedził Stany Zjednoczone w sierpniu 2005 roku. Spowodował śmierć 1836 osób, a także doprowadził do strat materialnych szacowanych na 87 miliardów dolarów. Huragan ten wiał z prędkością dochodzącą do 280 km/h. Objął obszar 233 tysięcy kilometrów kwadratowych. Doprowadził do zalania wielu miast, zniszczenia domów i wielu innych obiektów. Największe szkody spowodował na terenie Nowego Orleanu.

Cyklon uformował się w warunkach temperatury powietrza przekraczającej 30 stopni Celsjusza. Prezydent Stanów Zjednoczonych George W. Bush wprowadził w wielu miejscach stan wyjątkowy. Huragan Katrina oprócz USA nawiedził również Wyspy Karaibskie oraz Kubę.

Katastrofy naturalne: Gradobicie w Sydney w 1947 roku

Katastrofy naturalne i cywilizacyjne są również wywołane przez obfite gradobicia. W wyniku jednego z nich, 1 stycznia 1947 roku, w australijskim mieście Sydney 1000 osób zostało rannych – największa liczba spośród nich to ludzie opalający się na plaży, którzy korzystali w Nowym Roku ze słonecznej pogody.

Grad towarzyszył silnej burzy, która wytworzyła się w warunkach dużej wilgotności powietrza (72%) i temperatury niespełna 33 stopni Celsjusza. Średnica gradzin w wielu miejscach przekraczała 8 centymetrów – znacznie więcej niż w przypadku wcześniejszych tego typu katastrof naturalnych. Zdjęcia potwierdzają, że osiągały one wielkość kuli bilardowej, a nawet piłki krykietowej.

Największe szkody odnotowano we wschodnich rejonach Sydney. Zniszczone zostały domy, budynki, samochody czy tramwaje. Grad był tak silny, że powodował dziury w dachach aut. Powodował hałas porównywalny do przejazdu kilku pociągów. W wyniku tej katastrofy naturalnej powstały straty materialne szacowane na 3 miliony dolarów.

Katastrofy naturalne: Trzęsienie ziemi na Haiti w 2010 roku

Najbardziej spektakularna ostatnia katastrofa naturalna na świecie to trzęsienie ziemi, które 12 stycznia 2010 roku zarejestrowano na Haiti. Jego magnituda wyniosła aż 7 stopni w skali Richtera. Główny wstrząs wystąpił o godzinie 16:53, a epicentrum zlokalizowano nieopodal portu Port-au-Prince. Zaobserwowano również wiele silnych wstrząsów wtórnych o magnitudzie powyżej 5 stopni w skali Richtera. Przyczyną tej katastrofy było naturalne naprężenie skorupy ziemi, co spowodowało zderzenie się dwóch płyt litosferycznych – północnoamerykańskiej oraz karaibskiej.

W wyniki trzęsienia ziemi na Haiti śmierć poniosło aż 316 tysięcy osób. Kilka milionów osób zostało rannych lub straciło własny dobytek. Wśród ofiar znalazł się jeden Polak. Zniszczone zostały również cenne budynki historyczne, w tym katedra Notre-Dame czy Pałac Prezydencki, a także szpitale, placówki oświatowe, urzędy, porty czy więzienia. Wstrząsy były odczuwalne nie tylko na Haiti, lecz także na terenie takich krajów jak Dominikana, Bahamy oraz Kuba.