Na Madagaskarze odkryto siedem nowych gatunków żab, które wydają dźwięki jak ze „Star Treka”
Jak mogą brzmieć żaby? Dla badaczy przeczesujących lasy na Madagaskarze nawoływania płazów przypominają ścieżkę dźwiękową ze „Star Treka”. Naukowcy nazwali siedem nowych gatunków żab na cześć bohaterów kultowego uniwersum science-fiction.
Ile gatunków na Ziemi czeka jeszcze na odkrycie? Prawie 90 proc. wszystkich, jakie żyją na naszej planecie, wynika z badań opublikowanych trzynaście lat temu. Policzono wówczas, że naukowcy opisali dotychczas tylko 1,2 mln gatunków. I o ile katalog ptaków czy ssaków jest niemal zamknięty, o tyle w innych grupach żywych organizmów ciągle mamy bardzo dużo niewiadomych.
Najmniej znamy przedstawicieli grzybów – tylko 7 proc. wszystkich, jakie istnieją. Nie lepiej jest z mieszkańcami oceanów, z których tylko co dziesiąty trafił pod lupy naukowców. Za to biologom udało się już opisać około połowę płazów.
Do listy znanych płazów doszło właśnie kolejnych siedem gatunków. To niezwykłe żaby, które zostały wypatrzone w lasach Madagaskaru. Żaby te zwróciły uwagę badaczy swoimi wyjątkowymi nawoływaniami. Dźwięki, jakie wydają, skojarzyły się naukowcom z ścieżką dźwiękową serialu „Star Trek”.
Jedna żaba? Nie, aż osiem
Wszystko zaczęło się od gatunku Boophis marojezensis. Te małe żabki o brązowawej barwie żyją w wilgotnych lasach Madagaskaru. Zostały odkryte już w 1994 roku. Jednak z czasem narastały wokół nich wątpliwości. Czy to na pewno jeden gatunek?
By odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy zebrali jak najwięcej informacji o różnych napotkanych osobnikach B. marojezensis. Nagrali dźwięki wydawane przez płazy, porównali ich wygląd i DNA. Wniosek okazał się zaskakujący. To, co uznano za jeden gatunek, to w rzeczywistości aż osiem różnych gatunków żab nadrzewnych.
Co ciekawe, nie da się tego stwierdzić, oceniając wygląd zewnętrzny żab. Wszystkie są do siebie fizycznie bardzo podobne. Jednak porównanie DNA żab potwierdziło, że mamy do czynienia z różnymi gatunkami. Także ich nawoływania znacząco się różnią. Piszczące, wysokie gwizdy mają inną wysokość i czas trwania.
Nieznane żaby z Madagaskaru
– Nawoływania żaby mocno przypominają ikoniczne futurystyczne efekty dźwiękowe z franczyzy [„Star Trek” – przyp red.] – powiedział „New Scientistowi” Mark D. Scherz z muzeum historii naturalnej przy Uniwersytecie Kopenhaskim. Naukowiec jest starszym autorem artykułu o nowych płazach opublikowane w czasopiśmie „Vertebrate Zoology”.
Odkryte żaby, należące do rodzaju Boophis, żyją nad strumieniami. W ich środowisku jest zazwyczaj bardzo głośno. Samce używają dźwięków, by jak najlepiej się zaprezentować i przywabić samice. Jednak by to się udało, nie mogą dać się zagłuszyć przez otaczający je hałas. Dlatego ich nawoływania wyewoluowały tak, by wysokie dźwięki przebijały się przez plusk płynącej wody i szum otoczenia.
Inspiracje z uniwersum Star Trek
Naukowcom skojarzyły się one z udźwiękowieniem „Star Treka”. I poszli na całość. Jeden z gatunków nazwali Boophis kirki na cześć kapitana Jamesa T. Kirka. Pozostałe żaby dostały nazwy od innych bohaterów uniwersum – Jean-Luca Picarda, Benjamina Sisko, Kathryn Janeway, Jonathana Archera, Michael Burnham i Christophera Pike’a.
– Chcieliśmy uhonorować kapitanów, którzy prowadzą swoje zespoły w misjach eksploracyjnych i badawczych – opowiada Scherz. – Może to również służyć jako przypomnienie, jak wiele odkryć czeka jeszcze na nas na Ziemi, zanim zwrócimy wzrok ku gwiazdom – dodaje badacz.
Jest to prawdą szczególnie dla Madagaskaru. Ta wyspa, mniej więcej wielkości Francji, słynie z bioróżnorodności. Jest m.in. domem dla około 9 proc. wszystkich gatunków żab na świecie. Jak mówi prof. Andolalao Rakotoarison z Université d’Itasy na Madagaskarze, współautorka najnowszej pracy, kilkaset z nich ciągle czeka na opisanie.
– Zaledwie musnęliśmy powierzchnię tego, co mają do zaoferowania lasy deszczowe Madagaskaru. Za każdym razem, gdy wchodzimy do lasu, znajdujemy nowe gatunki – dodaje Rakotoarison. Tylko w ciągu ostatnich dziesięciu lat naukowczyni wraz z zespołem opisała około 100 nowych gatunków z wyspy.
Źródła: phys.org, New Scientist, National Geographic, Conversation, Vertebrate Zoology.
Nasza autorka
Magdalena Salik
Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Autorka powieści z gatunku fantastyki naukowej, ostatnio wydała „Płomień” i „Wściek”. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com