Największe, najpiękniejsze i najbarwniejsze – poznaj fascynujące gatunki motyli

W tym artykule:

1. Motyle w Polsce
2. Największe motyle
3. Ciekawostki o motylach

Motyle w Polsce

Motyle to owady, które występują na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. Spośród największych motyli w Europie, które występują także w Polsce, ogromne wrażenie robi zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos) i pawica gruszówka (Saturnia pyri).

Piszczą, udają drapieżniki i mają „panele słoneczne". 9 cech, których nie wiedziałeś o motylach

Niektóre żywią się padliną, inne zachowują się jak kolibry. Oto ciekawostki o motylach, które zaskoczą nawet miłośników przyrody.

Nad Wisłą żyje ponad 3150 gatunków motyli, z czego niespełna 160 to motyle dzienne, a aż 3 tysiące to motyle ciemne. Dla porównania na świecie jest ich aż 150 tysięcy. Najpowszechniejszy gatunek w Polsce to rusałka pawik (Aglais io). Co ciekawe, gąsienice tego motyla można spotkać na pokrzywie zwyczajnej. Na terenie naszego kraju często odnotowuje się również: bielinka rzepnika (Pieris rapae) i bielinka bytomkowca (Pieris napi).

Zarówno w Polsce, jak i na świecie populacja motyli kurczy się. Już dziś trzeba mieć szczęście, żeby spotkać motyla w mieście. Dzieje się tak głównie za sprawą zanieczyszczenia środowiska oraz ograniczania naturalnych siedlisk motyli, takich jak łąki i lasy.

Największe motyle

Największe motyle na świecie żyją w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Rekordzistą jest motyl królowej Aleksandry (Ornithoptera aleksandrae) z rodz. Papilionidae. Jest gatunkiem chronionym, występującym już tylko na jednym stanowisku w Papui Nowej Gwinei. Rozpiętość skrzydeł samic tego gatunku może osiągać 280 mm, a masa ciała 25 g.

Do grona największych motyli na świecie zalicza się też Ornithoptera goliath. Ten niezwykle rzadko występujący owad żyje w nowej Gwinei, a swoją nazwę zawdzięcza porównaniom zawdzięcza do biblijnego olbrzyma.

Trzeci co do wielkości motyl świata to Papilio antimachus. Pomarańczowo-czarny owad żyje w tropikalnych lasach zachodniej i środkowej Afryki. W przeciwieństwie do wielu innych motyli Papilio antimachus może czuć się bezpiecznie, ponieważ jego ciało jest niezwykle toksyczne dla potencjalnego drapieżnika.

Motyl monarcha – najbardziej zagadkowy ze świata motyli. Badanie jego wędrówek trwało 30 lat

Motyl monarcha (Danaus plexippus) podczas lotu na południe może pokonywać nawet 4 tysiące kilometrów. To jedyny na świecie tak daleko migrujący owad. Co jeszcze o nim wiemy?

Ciekawostki o motylach

• Nie wszystkie motyle swym wyglądem odpowiadają temu, co w powszechnej świadomości uchodzi za wizerunek motyla – istnieją gatunki, których samice są bezskrzydłe.
• Żyjące na Hawajach ćmy z rodzaju Eupithecia (rodz: Geometridae, E. staurophragma i E. orichloris) mają gąsienice, będące drapieżnikami polującymi na drobne owady. Ofiara zostaje pochwycona w utworzony z przekształconych odnóży tułowiowych kosz. Atak trwa zaledwie 1/12 sekundy.
• Bezkolczy śnieżyczek (Acentria ephemerella rodz. Pyralidae) to motyl, którego gąsienice żyją pod wodą. Ponadto u tego gatunku występują dwie formy samic: uskrzydlona – żyjąca na lądzie oraz o zredukowanych skrzydłach, żyjąca pod wodą.
• Występujące także w Polsce sówkowate (Noctuidae), takie jak Mamestra brassicae i Cosmia trapezina, mogą uzupełniać swoją dietę innymi gąsienicami, często również swojego gatunku i dlatego nazywane bywają „kanibalami”.
• Południowoamerykańska omacnica (rodz. Pyralidae Cryptoses choloepi) związana jest z leniwcem trójpalczastym. Postacie dorosłe żyją w jego sierści, natomiast gąsienice odżywiają się jego odchodami.
• Gąsienice korowódki śródziemnomorskiej (Thaumetopoea pityocampa) w swoich włoskach mają białko o właściwościach parzących, taumatopeinę, która może powodować stany zapalne skóry, a nawet owrzodzenia i wtórne zakażenia ropne.
• Gąsienice południowoamerykańskiej pawicy (rodz. Saturniidae Lonomia achelous), dysponują substancją fibrynolityczną i mogą powodować u zwierząt, trwające nawet do czterech tygodni, krwawienie, między innymi z nosa i skóry.
• Nie wszystkie motyle żywią się nektarem kwiatów. Zdarzają sie gatunki, dla których pożywieniem są krew, mocz i padlina.
• Większość motyli żyje zaledwie kilka tygodni. Zdarzają się jednak gatunki, jak np. latolistek cytrynek (Gonepteryx rhamni), które potrafią przeżyć nawet do 9 miesięcy. Dzieje się tak, dzięki zimowej hibernacji.

Machnięcie skrzydeł motyla może zmienić bieg historii? Naukowo o „efekcie motyla”

Czy podróżnik w czasie zabijający Hitlera, gdy ten był jeszcze dzieckiem, powstrzymałby nie tylko II wojnę światową, ale zmienił niechcący bieg wydarzeń całego XX wieku? Fizycy kwantowi...