Trybunał Praw Człowieka o klauzuli sumienia. Przełomowy wyrok
Personel medyczny nie ma prawa odmówić wykonania obowiązków powołując się na osobiste przekonania religijne – orzekł Europejski Trybunał Praw Człowieka. Europejskie organizacje zajmujące się ochroną praw kobiet mają nadzieję, że wyrok okaże się przełomowy dla wszystkich krajów starego kontynentu.
- Katarzyna Grzelak
ETPC zajął się tematem tzw. klauzuli sumienia na wniosek dwóch położnych ze Szwecji.
Ellinor Grimmark i Linda Steen początkowo pracowały jako pielęgniarki, jednak przekwalifikowały się na położne. Kiedy ubiegały się o zatrudnienie w szpitalu, odmówiono im stanowiska. Kobiety poinformowały bowiem, że przekonania religijne nie pozwalają im na wykonywanie ani asystowanie w zabiegu terminowania ciąży, czyli aborcji.
Aborcja w Szwecji jest całkowicie legalna. Do 18 tygodnia ciąży kobieta może poddać się zabiegowi bez podania przyczyny. Jako że zabieg jest legalny – orzekł szwajcarski sąd – szpitale mają obowiązek zagwarantować pacjentkom dostęp do zabiegu. Z kolei personel medyczny ma obowiązek wykonywania wszystkich procedur wchodzących w zakres ich zadań.
Z decyzją sądu zgodził się Europejski Trybunał Praw Człowieka. ETPC częściowo przyznał rację położnym stwierdzając, że nastąpiła ingerencja w wolność ich wyznania, ale była ona zgodna z prawem.
Linda Steen stwierdziła, że decyzja trybunału była „rozczarowująca, ale dość oczekiwana”. Z kolei Ellinor Grimmark komentując orzeczenie powiedziała, że w demokratycznym społeczeństwie powinno być miejsce na wszystkie opinie.
– Specjaliści medyczni powinni być w stanie pracować bez konieczności wybierania między głęboko zakorzenionymi przekonaniami a karierą zawodową – powiedział Robert Clarke z ADF International, chrześcijańskiej organizacji działającej na rzecz wolności religijnej.
– Personel pielęgniarski nie ma prawa odmówić opieki. To ważna decyzja, która w dłuższej perspektywie pomoże chronić zdrowie kobiet, prawo do dobrej jakości opieki i traktowania z szacunkiem przy staraniu się o aborcję – mówi z kolei Hans Linde ze szwedzkiej organizacji non-profit zajmującej się edukacją seksualną.
Wyrok został entuzjastycznie przyjęty przez organizacje prokobiece w całej Europie, także w Polsce. – Trybunał postawił na ochronę zdrowia i ochronę kobiet, nie dopuszczając odmowy świadczenia, nawet motywowanej względami sumienia – powiedziała Urszula Grycuk, koordynatorka Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny ds. rzecznictwa międzynarodowego.
– Pozostaje mieć nadzieję, że inne państwa wezmą sobie do serca przesłanie z tych decyzji, że klauzula sumienia nie powinna stać na przeszkodzie w świadczeniu pełnego zakresu usług zdrowotnych – mówi z kolei Krystyna Kacpura, dyrektorka Federacji.
Katarzyna Grzelak