Tajemnica ziemi Kanaan. Odkryto cytadelę z biblijnej Księgi Sędziów?
W południowym Izraelu archeolodzy odkryli liczącą 3200 lat fortecę, która może dostarczyć wskazówek badaczom Biblii. „Twierdza, którą znaleźliśmy, daje wgląd w rzeczywistość geopolityczną opisaną w Księdze Sędziów, w której walczą ze sobą Kananejczycy, Izraelici i Filistyni” – mówią badacze pracujący przy odkryciu.
Eksperci z Israel Antiquities Authority odkryli pozostałości fortyfikacji kananejskiej w lesie Guvrin w pobliżu Kiryat Gat, który znajduje się około 60 km od Tel Awiwu.
Mierząca ok. 20 na 20 metrów, dwupiętrowa cytadela była wyposażona w narożne wieże strażnicze, a jej dziedziniec wyłożony był kamiennymi płytami. Zespół archeologiczny uważa, że budowla została zbudowana przez Kananejczyków – być może z pomocą egipskich władców – w celu odparcia najazdu Filistynów.
W pomieszczeniach budynku rozmieszczonych po obu stronach dziedzińca znaleziono setki naczyń ceramicznych. Części z nich prawdopodobnie używano do obrzędów religijnych. Przy wejściu do fortecy znaleziono nienaruszony masywny próg, wyrzeźbiony z jednego kamienia i ważący około trzech ton.
Badacze datują budowlę na XII wiek p.n.e., a więc czasy opisane w Księdze Sędziów.
–Twierdza, którą znaleźliśmy, daje wgląd w rzeczywistość geopolityczną opisaną w Księdze Sędziów, w której walczą ze sobą Kananejczycy, Izraelici i Filistyni. W tym okresie ziemia Kanaan była rządzona przez Egipcjan – mówią Saar Ganor i Itamar Weissbein, archeolodzy z IAA.
Cytadela jest wzorowana na egipskich „domach namiestników”, a część znalezionej ceramiki naśladuje styl egipskich mis.
Egipcjanie mieli opuścić Kanaan w połowie XII wieku p.n.e. Bez ich ochrony Kananejczycy nie mieli szans w bitewnych starciach z Izraelitami i Filistynami, a wiele ich twierdz i miast upadło.
Strategiczne położenie odnalezionej fortecy dawałoby jej obrońcom dobry widok na główną drogę biegnącą wzdłuż Nahal Guvrin, wąwozu łączącego przybrzeżną równinę z równiną judejską.
Badacze mają nadzieję, że ich odkrycie rzuci więcej światła na losy ludności zamieszkującej te tereny przed tysiącami lat.
Krwawe losy Ziemi Obiecanej
Kananejczycy byli ludem semickim, który żył na starożytnym Bliskim Wschodzie od połowy do późnej epoki brązu. Większość tego, co wiadomo o Kananejczykach, pochodzi z przekazów historycznych dotyczących Egipcjan i Izraelitów.
Starożytny Kanaan prawdopodobnie obejmował części współczesnego Izraela, Palestyny, Libanu, Jordanii i Syrii. Niektórzy uczeni uważają, że Kananejczycy nie tworzyli jednolitej społeczności, a stanowili raczej wspólnotę grup etnicznych o różnych zwyczajach i praktykach religijnych.
O Kananejczykach i Kanaanie wspomina często Stary Testament. Zgodnie z biblijnym przekazem, Bóg miał obiecać Abrahamowi, że jego potomkowie odziedziczą ziemię Kanaan, a Izraelici mieli pokonać Kananejczyków.
Badania historyczne, archeologiczne i etnologiczne sugerują, że kananejska ludność nie została wymordowana przez nowo przybyłą ludność, jak wcześniej sądzono, a w większości wchłonięta przez pobliskie społeczności. Badania z 2017 roku udowodniły, że współcześni Libańczycy wywodzą ponad 90 procent swojego pochodzenia od Kananejczyków.
W maju 2020 roku archeolodzy pracujący na stanowisku w Izraelu ogłosili, że w miejscu, które niegdyś było częścią potężnego kananejskiego miasta Lachish, odkryto świątynię sprzed 3200 lat. Lachisz zostało wymienione w Księdze Jozuego Starego Testamentu, jako wydane przez Boga w ręce Izraela, gdzie „cały lud rzucili pod miecz”.
Księga Sędziów (hebr. Szofetim) wzięła swoją nazwę od tzw. sędziów, którzy począwszy od wejścia Izraelitów do Ziemi Obiecanej aż do powstania monarchii pełnili urząd rozjemczy nad pokoleniami (XIII-XI w.). Księga dzieli się wyraźnie na trzy części: Wstęp (obrazujący zarys stanu religijno-politycznego narodu), Opis dziejów (liczne epizody walk Izraelitów z wrogami wewnętrznymi i z krajami ościennymi) i Dodatek (dwa opowiadania odnoszące się do wewnętrznych dziejów pokoleń Danitów i Beniaminitów).