Polska planeta i gwiazda dostały nowe nazwy. Ku czci Stanisława Lema
Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosiła, że odkryta przez polskich astronomów planeta otrzymała nazwę Pirx. Krążąca wokół niej gwiazda została nazwana Solaris. Decyzja może nie spodobać się internautom, którzy w głosowaniu wybrali nazwy Geralt i Ciri.
- Katarzyna Grzelak
W ramach akcji IAU100 NameExoWorlds organizowanej z okazji 100-lecia unii, każdemu państwu na świecie przypisano jeden układ planetarny. Mieszkańcy kraju mogli oddawać głosy i w ten sposób zdecydować o tym, jakie nazwy będą nosiły poszczególne ciała niebieskie.
Polsce przypadł układ BD+14 4559. Znajduje się w nim planeta odkryta przez zespół polskich astronomów – prof. Andrzeja Niedzielskiego, dr Grzegorza Nowaka, dr Monikę Adamów, prof. Aleksandra Wolszczana. Zespół działał w ramach toruńsko-pensylwańskiego programu poszukiwania planet pozasłonecznych.
W internetowym głosowaniu Polacy okazali się najbardziej aktywni i oddali aż 88 tys. głosów. Na drugim miejscu znalazła się Hiszpania, której mieszkańcy zagłosowali 40 tys. razy, a na trzecim Chiny z 30 tys. głosów. Mimo że ponad 53 proc. opowiedziało się za nazwami Geralt i Ciri, unia nie mogła zaakceptować takiego wyboru.
– Punkt regulaminu mówił, że nie mogą to być nazwy, które są przede wszystkim znane jako znaki towarowe. Natomiast nasz komitet krajowy uważa, że nazwy Geralt i Ciri są przede wszystkim w Polsce znane jako postacie z książek, a nie jako znaki towarowe – tłumaczy dr Krzysztof Czart, przewodniczący krajowego komitetu konkursowego.
Innego zdania była unia, która stwierdziła, że są to znaki towarowe, a to wykluczyło Geralta i Ciri z konkursu.
Uczcili Stanisława Lema
Od teraz oficjalne nazwy to Solaris i Pirx. Solaris to nawiązanie do wydanej w 1961 roku powieści Stanisława Lema, najsłynniejszego polskiego pisarza science-fiction. Powieściowy Solaris to planeta pokryta przez olbrzymi ocean, jednak to imię przypadło gwieździe. Z kolei odkryta przez Polaków planeta otrzymała nazwę Pirx, od lemowskich „Opowieści o pilocie Pirxie”.
Propozycję takich nazw zgłosił Eryk Nowik z Siemiatycz. Duet Solaris/Pirx otrzymał 16 proc. wszystkich głosów. Wśród innych propozycji znalazły się Swarog i Wesel, Twardowski i Boruta, Polon i Rad, Piast i Lech, oraz Jantar i Wolin.
Z wyboru unii cieszy się jeden z badaczy, który brał udział w odkryciu planety. – Dokładnie na taką propozycję głosowałem. Lem jest jednym z moich ulubionych autorów science-fiction, więc bardzo się cieszę – powiedział dr Andrzej Niedzielski.
Gwiazdę z układu BD+14 4559 widać na niebie w konstelacji Pegaza. Jest ona aktualnie dostrzegalna z Polski wieczorami przy pomocy lornetki lub amatorskiego teleskopu. Z kolei planeta ma masę i rozmiary zbliżone do Jowisza.
Katarzyna Grzelak