Nobel 2020 z fizyki za badania nad czarnymi dziurami. "Odkrywają najciemniejsze sekrety Wszechświata"
Roger Penrose, Reinhard Genzel i Andrea Ghez zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla z fizyki. Wyróżnieni nie podzielą się nagrodą po równo. Połowa trafi do Rogera Penrose'a, a drugą połowę podzielą między siebie Genzel i Ghez. Jak mówił przewodniczący komitetu noblowskiego, tegoroczne Noble z fizyki zostały przyznane za "odkrycie najciemniejszych sekretów Wszechświata". Wszyscy troje naukowcy zajmują się bowiem badaniem czarnych dziur.
Roger Penrose to brytyjski fizyk i matematyk. Wraz ze Stephenem Hawkingiem udowodnił twierdzenie o osobliwościach w ogólnej teorii względności Alberta Einsteina. W roku 1916 Einstein opublikował podstawy ogólnej teorii względności, będącej opisem zjawiska grawitacji. OTW posłużyła za podstawę opisu zjawisk dotyczących zapadania grawitacyjnego, a zatem również powstawania czarnych dziur.
Twierdzenie o osobliwościach zostało udowodnione przy współpracy Penrose’a i Hawkinga w 1969. Wykazuje ono m.in. konieczność istnienia takiego punktu w czasoprzestrzeni, w którym krzywizna jest nieskończona oraz tego, iż Wszechświat się z niego począł. Do odkrycia twierdzenia o istnieniu osobliwości przyczyniły się badania naukowców w latach 60. XX wieku, których tematem była osobliwość w ujęciu geometrycznym. Z powodu trudności ze zdefiniowaniem samej osobliwości przyjęto, że są to brzegi czasoprzestrzeni. W 1965 Penrose udowodnił, iż zapadanie grawitacyjne (bez względu na stopień jego symetryczności) prowadzi do osobliwości.
Z kolei Reinhard Genzel i Andrea Ghez otrzymali nagrodę za „za odkrycie supermasywnego obiektu kompaktowego w centrum naszej galaktyki”. Genzel jest niemieckim astrofizykiem. W pracy badawczej skupia się na astronomii w podczerwieni i submilimetrowej astronomii, a on i jego zespół badawczy aktywnie pracują nad opracowywaniem naziemnych i kosmicznych instrumentów pierwszej linii do swoich badań astronomicznych. On i jego zespół byli także pierwszymi, którzy śledzili ruchy gwiazd w centrum Drogi Mlecznej i wykazali, że krążą one wokół bardzo masywnego obiektu, prawdopodobnie czarnej dziury.
Andrea Ghez to urodzona w Nowym Jorku astronom, pracująca na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, znana przede wszystkim z pracy nad badaniem i potwierdzeniem istnienia centrum Drogi Mlecznej supermasywnej czarnej dziury znanej jako Sagittarius A*. Wielokrotnie była nagradzana za osiągnięcia naukowe w dziedzinie astronomii i fizyki.
Ghez jest czwartą w historii kobietą, która dostała Nagrodę Nobla z fizyki. - Mam nadzieję, że będzie to inspiracja dla innych młodych kobiet, aby rozwijać się na tym polu - powiedziała Ghez w czasie połączenie online tuż po ogłoszeniu nagrody.
Laureaci otrzymają 10 mln koron szwedzkich, czyli około 950 tys. euro. Nagrodą nie podzielą się równo - połowa trafi do Penrose'a, a drugą połowę podzielą między siebie Genzel i Ghez.