Ludzki mózg nagrzewa się w czasie pracy o wiele bardziej niż sądziliśmy. A kobiecy – bardziej niż męski

W tym artykule:

1. Jaka część ciała jest najgorętsza?
2. Jak bardzo nagrzewa się mózg?
3. Od czego zależy temperatura mózgu?
4. Co pokazuje mapa mózgu 4D?

Ile wynosi temperatura ciała zdrowego dorosłego człowieka? Odpowiedź, która nasuwa się od razu, to 36,6 stopni Celsjusza. Jednak nie jest to do końca prawda. W krajach anglosaskich za średnią przyjmuje się 37 st. C.

Temperatura naszego ciała może się też bardzo różnić. Zależy to np. od płci – dla kobiet jest nieco wyższa – czasu pomiaru w ciągu dnia, wieku, tego, czy człowiek jest głodny albo śpiący. Ważne jest również, w którym miejscu dokonujemy pomiaru. Temperatura zmierzona w odbycie czy pochwie będzie wyższa niż zmierzona pod językiem czy pod pachą.

Jaka część ciała jest najgorętsza?

Najchłodniejsze części naszego ciała – kiedy znajduje się w stanie spoczynku – to jego peryferia. Czyli palce u nóg i rąk, koniuszek nosa. Tam krew podróżuje najdłużej i w czasie tej podróży traci ciepło.

Najgorętsze miejsca znajdują się natomiast w korpusie. Rekordowo ciepła jest wątroba, która nie tylko oczyszcza ciało z toksyn, ale również reguluje jego temperaturę. Krew wypływająca z wątroby jest z reguły o 1 stopień Celsjusza cieplejsza niż krew do niej wpływająca. Temperatura wątroby może wynosić nawet ponad 40 st. C.

Jak działa "kanalizacja" w naszym mózgu? Naukowcy w końcu szczegółowo zbadali układ limfatyczny mózgu

Przez wiele dziesięcioleci zagadką było, jak mózg pozbywa się niepotrzebnych substancji. Nowe badania pokazują, jak wygląda mózgowa sieć naczyń limfatycznych.

Najnowsze badania wskazują, że zaraz za nią znajduje się ludzki mózg. Niektóre jego rejony – te znajdujące się najgłębiej w czaszce – również mogą mieć temperaturę przekraczającą 40 st. C. Praca na ten temat ukazała się w najnowszym numerze czasopisma naukowego „Brain”.

Jak bardzo nagrzewa się mózg?

– Najbardziej zdumiewający wniosek z naszych badań? Zdrowy ludzki mózg może nagrzewać się tak, że dla każdej innej części ciała byłaby to już gorączka – mówi John O'Neill z brytyjskiego Laboratorium Biologii Molekularnej, jeden z autorów pracy. – Wcześniej takie temperatury odnotowywano tylko w przypadku osób z urazami mózgu, ale uznawano je właśnie za skutek urazu – dodaje.

Naukowcy skorzystali z techniki zwanej spektroskopią rezonansu magnetycznego (MRS). Pozwoliła ona w nieinwazyjny sposób zmierzyć temperaturę różnych rejonów mózgu u 40 ochotników. Mieli oni między 20 a 40 lat i wszyscy byli zdrowi.

Co się dzieje z mózgiem w momencie śmierci? Życie faktycznie może nam stanąć przed oczami

Badacze przypadkiem odkryli, jak zachowuje się ludzki mózg na chwilę przed i po śmierci. Okazało się, że faktycznie odtwarza wspomnienia!

Okazało się, że średnia temperatura ludzkiego mózgu wynosi 38,5 st. C. Jest zatem o prawie dwa stopnie wyższa niż temperatura, którą uznaje się za właściwą dla zdrowego organizmu. Naukowcy są zdania, że podwyższona temperatura mózgu to efekt intensywnej pracy, którą wykonuje ten organ.

Od czego zależy temperatura mózgu?

Ciepłota mózgu różniła się jednak w zależności od wielu czynników. Mózg kobiecy okazał się np. średnio o 0,4 st. C cieplejszy niż męski. Osoby, które doznały urazu mózgu w efekcie wypadku, mają o wiele wyższą temperaturę tego narządu niż ludzie zdrowi.

Co ciekawe, temperatura mózgu zmienia się regularnie w rytmie dobowym. Nasz mózg nagrzewa się w ciągu dnia, a stygnie wieczorem i w nocy. Dzienna amplituda jego temperatury wynosi cały stopień Celsjusza.

Twój mózg – twój umysł. Poznaj budowę komputera, który masz w głowie

Mózg powinien się rozumieć sam przez się. W końcu to on sprawia, że ty to ty. Paradoksem jest jednak, że organ, który pozwala nam zrozumieć świat, tak słabo pojmuje sam siebie. Teraz, dz...

– Podejrzewamy, że tak duża zmienność dobowa to cecha zdrowego mózgu – mówi O'Neill. – Będziemy to jednak dalej badać.

Co pokazuje mapa mózgu 4D?

Jednym z najciekawszych części pracy naukowców jest mapa mózgu 4D. Pokazuje ona, jak zmienia się temperatura różnych rejonów mózgu obu płci w rytmie dobowym.

Badacze mają nadzieję, że mapa ta może w przyszłości pomóc lekarzom określać, czy mózg pacjenta jest zdrowy i czy pracuje prawidłowo. Do tego jednak potrzebne są dalsze badania i więcej zgromadzonych danych, które pozwoliłyby ją rozbudować i uwiarygodnić.

Źródło: Brain.

Nasz ekspert

Magdalena Salik

Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com