Czy ludzkie mózgi są neutralne płciowo? Zdecydowanie nie! Naukowcy wyłapali znaczące różnice

W tym artykule:

1. Czy ludzkie mózgi mają płeć?
2. Różnice w zdrowiu mózgu mężczyzn i kobiet
3. Sztuczna inteligencja rozróżnia płeć mózgu
4. Różnice w mózgach a płeć

„Dlaczego mężczyźni kłamią, a kobiety płaczą?” – tak brzmiał tytuł popularnej książki wydanej na początku lat dwutysięcznych. Traktowanie go na poważnie byłoby krzywdzące dla obu płci. Jednak faktem jest, że pewne cechy i sposoby myślenia przypisuje się częściej albo mężczyznom, albo kobietom. Czy jest to w jakiś sposób powiązane z tym, jak działają ludzkie mózgi?

W czasach, kiedy różnice między płciami zacierają się na wielu płaszczyznach, naukowcy ze Stanford Medicine postanowili sprawdzić, czy i jak mózg koreluje z biologiczną płcią. Wyniki badań opublikowano na łamach czasopisma naukowego „PNAS”.

Czy ludzkie mózgi mają płeć?

Artykuł opisuje model sztucznej inteligencji zaprojektowany do prowadzenia pogłębionych badań. Co najciekawsze, model ten potrafi odróżnić mózgi kobiet i mężczyzn na podstawie skanów ich aktywności z dokładnością powyżej 90%.

Badanie zwraca uwagę na różnice między mózgami mężczyzn i kobiet. Nie dotyczy to jednak tego, jak damskie i męskie sieci neuronowe pracują w konkretnych sytuacjach. Wśród rozbieżności naukowcy wymieniają za to częstotliwość występowania chorób i zaburzeń związanych z funkcjonowaniem mózgu.

Różnice w zdrowiu mózgu mężczyzn i kobiet

I tak na przykład według Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego w Stanach Zjednoczonych zaburzenia depresyjne częściej dotyczą młodych Amerykanek niż ich rówieśników płci męskiej. Różnice te są wyraźnie nie tylko w Ameryce Północnej. Według Our World in Data na poważne zaburzenie depresyjne globalnie jest narażona jedna 1 na 3 kobiety. W przypadku mężczyzn jest to 1 na 5. Podobnie więcej amerykańskich kobiet niż mężczyzn cierpi na chorobę Alzheimera.

Odwrotnie jest w przypadku choroby Parkinsona. Według Fundacji Parkinsona na całym świecie mężczyźni są bardziej narażeni na ryzyko zachorowania. Również u chłopców prawie czterokrotnie częściej diagnozuje się zaburzenia ze spektrum autyzmu niż u dziewcząt. Amerykańskie ośrodki badawcze informują też, że o 13% częściej u mężczyzn diagnozowany jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).

Podczas snu mózg intensywnie pracuje. Usuwa toksyny odpowiedzialne za choroby

Mózg niezmiennie fascynuje i zaskakuje ekspertów. Niedawno naukowcy zaobserwowali nieznany do tej pory sposób, w jaki neurony oczyszczają go z toksyn. To cenna informacja dla naszego zdrowia.

Sztuczna inteligencja rozróżnia płeć mózgu

Dane wskazują na wyraźnie różnice w tendencjach zachorowalności między mężczyznami i kobietami. Czy to jednak rzeczywiście świadczy o tym, że ludzkie mózgi mają płeć? Aby odpowiedzieć na to pytanie, badacze opracowali algorytm sztucznej inteligencji oraz innowacyjny model stDNN (głębokiej czasoprzestrzennej sieci neuronowej). To pozwoliło im wyodrębnić informacyjne cechy dynamiki mózgu, które dokładnie odróżniają mężczyzn od kobiet.

Model AI został przeszkolony na podstawie danych pochodzących m.in. z opisów behawioralnych i skanów mózgu ponad tysiąca osób. Badane osoby były w wieku od 20 do 35 lat. Algorytm dopasował skany mózgu do konkretnej płci na podstawie obrazów funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) 246 obszarów mózgu z Atlasu Brainnetome.

Okazało się, że ma rację w ponad 90% przypadków. Aby zidentyfikować cechy mózgu kluczowe przy podejmowaniu decyzji, naukowcy użyli wytłumaczalnej sztucznej inteligencji. XAI, bo o niej mowa, pozwala zrozumieć i zaufać wynikom generowanym przez algorytmy uczenia maszynowego.

Różnice w mózgach a płeć

Badania objęły układ limbiczny, tzw. sieć domyślną mózgu i prążkowie. To tam sztuczna inteligencja szukała wskaźników umożliwiających rozróżnienie obrazów aktywności mózgu na kobiety i mężczyzn.

– Nasze wyniki pokazują, że różnice między płciami w funkcjonalnej dynamice mózgu są nie tylko łatwe do odtworzenia i uogólnienia, ale także istotne behawioralnie. To podważa koncepcję kontinuum (rozwoju człowieka wg Jeana Liedloffa) w organizacji mózgu mężczyzny i kobiety – podsumowali autorzy artykułu.

Źródła: Psychology Today, PNAS.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.