Brexit przeraża wielu naukowców, nie tylko polityków. Dlaczego?

Decyzja wywołała niepokój u naukowców z Wielkiej Brytanii i reszty Europy, ponieważ wyjście z Unii wiąże się z przerwaniem finansowania badań naukowych oraz utratą silnej pozycji Wielkiej Brytanii w europejskich i międzynarodowych kręgach naukowych.

- To przygnębiające, a niepewność nie pomaga – twierdzi Philip Jones, dyrektor badań w Climatic Research Unit na University of East Anglia w Norwich. – Mam tylko nadzieję, że nauka nie zostanie w tym wszystkim zapomniana.

Wielka Brytania może spędzić co najmniej dwa lata na negocjowaniu warunków rozwodu z blokiem gospodarczo-politycznym obejmującym 28 członków. W tym czasie będzie musiała sobie poradzić z wieloma trudnymi kwestiami dotyczącymi znaczenia wyjścia z UE dla naukowców i dla światowych nauk politycznych.

Czy Brexit doprowadzi do drenażu mózgów?

Perspektywa rozstania się z UE wiąże się z ryzykiem drenażu mózgów –brak finansowania lub utrata możliwości swobodnego przepływu osób w krajach UE może spowodować, że naukowcy stracą możliwość przebywania na terenie Wielkiej Brytanii, albo nie będą się czuli tam mile widziani.

- Mój największy niepokój w szerszej perspektywie budzi utrata reputacji Wielkiej Brytanii jako miejsca dla najlepszych naukowców – mówi Myles Allen z Environmental Change Institute Uniwersytetu Oksfordzkiego. – Naukowcy przykładają dużą wagę do możliwości rekrutowania i podróżowania, więc jeśli te zmiany wpłyną na naszą zdolność rekrutacji najlepszych i najmądrzejszych uczonych na świecie, to mamy problem.

Zwolennicy opuszczenia Unii Europejskiej próbują zapewniać naukowców z Unii, że będą tam mile widziani i że niezależność od Unii da Wielkiej Brytanii większą swobodę we współpracy międzynarodowej.

Zagrożone jest też finansowanie brytyjskich uniwersytetów badawczych, które w sumie wynosi ponad miliard funtów brytyjskich (ponad 5,3 miliardów złotych) rocznie.

To znaczący element zmian. Nature News podaje, że granty naukowe od Unii Europejskiej stanowiły 16 procent finansowania uniwersytetów brytyjskich. Ian Sample z gazety The Guardian doniósł w maju, że ponad 40 procent środków na badania nad nowotworami w Wielkiej Brytanii – czyli jakieś 126 milionów funtów ( ponad 670 milionów złotych) przez ostanie 10 lat – pochodziło ze środków unijnych.

Odejście z UE może też zmniejszyć rolę Wielkiej Brytanii w oddziaływaniu na plany badawcze unii, takie jak projekt Horizons 2020.

- Praktycznie w żadnej dziedzinie nauki nie można być teraz samotnym wilkiem i działać w pojedynkę – twierdzi Jones. – Trzeba pracować z innymi. A dzięki Unii jest taka możliwość.

Opuszczenie Unii niekoniecznie spowoduje, że Wielka Brytania całkowicie przestałaby brać udział w badaniach. Niektóre kraje spoza Unii, na przykład Szwajcaria, płacą, by ich naukowcy mogli korzystać z programów naukowych UE.

Co Brexit oznacza dl zmian klimatu?

Ochrona środowiska w Wielkiej Brytanii może się osłabić w obliczu Brexitu, ponieważ zwolennicy wyjścia z Unii składają obietnice poprawienia konkurencyjności brytyjskich przedsiębiorstw na świecie poprzez zmniejszenie restrykcji środowiskowych.

Plan wyjścia może mieć też negatywny wpływ na międzynarodowe starania, by stworzyć wspólną globalną politykę wobec zmian klimatu. Podczas gdy Wielka Brytania od dawna była liderem w polityce klimatycznej – wprowadzając w 2008 roku ważne krajowe przepisy dotyczące redukcji emisji węgla o 80 procent do 2050 roku – jej negocjacje w sprawie porozumienia klimatycznego w Paryżu odbywały się w ramach delegacji unijnej.

Nagłe odejście wymogłoby pewne zmiany na porozumieniu paryskim, jak w piątek poinformowała Sara Stefanini z Politico: Christiana Figueres, ustępująca Sekretarz Wykonawcza Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC), na początku tygodnia przyznała rację, że Brexit stworzyłby potrzebę rewizji planu złożonego przez UE w Paryżu jako bloku składającego się z 28 członków. – Z punktu widzenia porozumienia paryskiego Wielka Brytania jest częścią UE i działała w jej imieniu, więc wszelkie zmiany będą musiały zostać na nowo przeanalizowane i uwzględnione – powiedziała Figueres.

Tekst: Michael Greshko

Źródło: National Geographic News pełna wersja artykułu znajduje się tutaj.

Ten człowiek jest chyba ze stali! Zobacz film o wyróżnionym przez nas nagrodą Traveler w kategorii "Wyczyn Roku"!