W sobotę czeka nas bliskie spotkanie z planetoidą. Ten obiekt już raz zbliżył się do Ziemi na rekordowo małą odległość
Już 29 czerwca do Ziemi zbliży się planetoida o średnicy od 120 do 260 metrów. Została odkryta 16 czerwca tego roku przez południowoafrykańskie obserwatorium ATLAS–SAAO. Obliczenia przeprowadzone przez naukowców NASA wskazują, że planetoida zbliży się do Ziemi na 294 707 km. To około 0,7 odległości między Ziemią a Księżycem.
- Paweł Wajer, Małgorzata Królikowska-Sołtan
W tym artykule:
Planetoida 2024 MK to niedawno odkryty obiekt w kosmosie przyciągający uwagę astronomów z całego świata. Ten niewielki kosmiczny wędrowiec, którego średnicę szacuje się na 120 do 260 metrów, porusza się po orbicie bliskiej Ziemi. Klasyfikuje go to jako NEO (obiekt bliski Ziemi, ang. Near-Earth Object). Odkrycie 2024 MK miało miejsce w połowie czerwca tego roku, na co wskazuje oznaczenie: M określa obiekt odkryty w drugiej połowie czerwca, a K – dziesiąty obiekt odkryty w drugiej połowie czerwca.
Trajektoria 2024 MK
Planetoida została dostrzeżona dzięki zaawansowanym teleskopom i technologiom monitorowania przestrzeni kosmicznej. Dzięki temu astronomowie mogą śledzić trajektorię planetoidy i przewidywać jej przyszłe położenie. Chociaż 2024 MK nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla naszej planety, jej bliskość sprawia, że jest obiektem szczególnego zainteresowania. Badania nad takimi planetoidami są kluczowe dla lepszego zrozumienia potencjalnych zagrożeń kosmicznych oraz metod ich neutralizacji.
W Zakładzie Dynamiki Układu Słonecznego i Planetologii Centrum Badań Kosmicznych PAN przeprowadziliśmy badania orbity tego obiektu, aby określić, na jaką odległość może się zbliżyć do Ziemi. Ponieważ jego orbita nie jest dokładnie znana, wygenerowaliśmy 1001 możliwych trajektorii planetoidy, bazując na dostępnych obserwacjach. Wyniki przedstawione są na poniższym rysunku.
Krzywe niebieska i czerwona prezentują wyniki naszych obliczeń bazujące na danych obserwacyjnych dostępnych do 22 czerwca. Krzywe te zostały uzyskane za pomocą dwóch metod analizy danych. Według tych obliczeń najbardziej prawdopodobna minimalna odległość planetoidy od Ziemi (wierzchołek krzywej) wynosi 295 428 km lub 295 530 km.
Prawie 300 tysięcy kilometrów od Ziemi
Potem pojawiły się nowe obserwacje. Uwzględniając je (krzywa czarna), uzyskaliśmy informację, że najbardziej prawdopodobna minimalna odległość od Ziemi wzrosła i wynosi 295 686 km. Obliczenia przeprowadzone przez NASA wskazują wartość 294 707 km.
Warto zauważyć, że zmalała niepewność pomiarów (im krzywa w kształcie dzwonu szersza, tym błąd obliczeń większy). Docierają wciąż nowe obserwacje pozycyjne planetoidy. Gdybyśmy te obliczenia wykonywali w sobotę 29 czerwca, tuż przed minimalnym zbliżeniem planetoidy do Ziemi, wyniki byłyby troszkę inne. Widać zatem, że sytuacja jest dynamiczna. Najpewniej zostanie dokonany pomiar radarowy planetoidy, a wówczas poznamy i dokładny rozmiar, i odległość obiektu w chwili mijania się z Ziemią.
Globalne programy obserwacyjne
Obiekt ten jest o tyle ciekawy, iż wg obliczeń NASA (należy porównać odległości nominalne w tabeli na dole strony) zbliżył się do Ziemi w 2014 roku na odległość około 5 razy większą niż ma zbliżyć się w sobotę. Nie został wtedy zauważony, mimo że jest to spora planetoida, a zatem była dostatecznie jasna dla teleskopów, by zarejestrować taki przelot. Przykład tego obiektu pokazuje, iż mamy jeszcze wiele do zrobienia w kwestii monitorowania nieba pod kątem obserwacji planetoid potencjalnie zagrażających Ziemi.
Duże planetoidy mogą nie być dostrzeżone z kilku powodów: ograniczeń technologicznych teleskopów, trajektorii i prędkości tych obiektów, warunków oświetleniowych i atmosferycznych oraz ograniczonego czasu i zasobów na obserwacje. Planetoidy w pobliżu Słońca są trudniejsze do wykrycia z powodu dominującej jasności gwiazdy. Choć ryzyko niewykrycia niektórych planetoid na czas istnieje, rozwijające się technologie i globalne programy obserwacyjne, takie jak Pan-STARRS i NEOWISE, znacząco zwiększają nasze możliwości w tym zakresie.
Autorzy:
Dr Paweł Wajer pracuje w Centrum Badań Kosmicznych PAN. Zajmuje się badaniem dynamiki małych ciał w Układzie Słonecznym, jak również problemami związanymi z formowaniem się Układu Słonecznego w początkowej fazie jego istnienia. Prowadzi również działalnością popularnonaukową.
Dr hab. Małgorzata Królikowska-Sołtan jest astronomem, specjalizuje się obecnie w badaniach Układu Słonecznego, w szczególności w dynamice małych ciał (komet i planetoid). Pracuje w Centrum Badań Kosmicznych na stanowisku profesora. Popularyzatorka astronomii w Polsce, autorka wielu artykułów z astronomii wydanych w polskich czasopismach popularnonaukowych. Współautorka m.in ,,Słownika szkolnego. Astronomia'' (WSiP) i haseł do encyklopedii szkolnej ,,Fizyka z astronomią'' (PWN), a także wielu tłumaczeń astronomicznych książek popularnonaukowych.