Skąd się biorą dziwne anomalie magnetyczne na Księżycu? Naukowcy twierdzą, że odkryli przyczynę fenomenu

W tym artykule:

1. Nowe próbki z Księżyca
2. Skąd się wziął magnetyt na Księżycu
3. Ile jest kraterów na Księżycu?

Od czasu, gdy na Ziemię przywieziono po raz pierwszy księżycowy regolit, minęło ponad pół wieku. Mimo to tamte próbki nadal skrywają tajemnice. Niektóre ze skał mają nawet 3 mld lat i, jak wykazano, musiały zostać uformowane w silnym polu magnetycznym.

W czasie misji Apollo przeprowadzano też pomiary pola magnetycznego na powierzchni Księżyca. Okazało się, że istnieje, choć jest bardzo słabe, i że różni się w zależności od miejsca pomiaru. Skąd się bierze?

W przypadku Ziemi silne pole magnetyczne wytwarza obracające się płynne jądro, które składa się z przewodzącego prąd żelaza. Księżyc nie ma jednak płynnego jądra. By wyjaśnić dziwne namagnesowanie regolitu, stawiano już bardzo różne hipotezy.

Nowe próbki z Księżyca

Najnowsza została właśnie opisana na łamach czasopisma naukowego „Nature Communications”. Jej autorem jest geochemik Zhuang Guo z Instytutu Geochemii Chińskiej Akademii Nauk.

Zagadka błyszczącego kolorowego żelu z Księżyca rozwiązana

Pamiętacie może ”dziwną, przypominającą żel” substancję znalezioną niemal rok temu na ciemnej stronie Księżyca? Naukowcy zdołali ustalić, czym faktycznie jest mieniąca się wieloma...

Zespół badaczy pod jego kierunkiem przeanalizował skład chemiczny księżycowej gleby, która została zebrana przez chińską sondę Chang’e 5. Sonda ta, wysłana na Księżyc dwa lata temu, przywiozła z powrotem 1,73 kg regolitu księżycowego.

Badania chińskich naukowców wykazały, że zawierał niewielkie ilości magnetytu mikroskopijnej wielkości. To minerał bardzo rzadko znajdowany w próbkach pochodzących z Księżyca. Stanowi odmianę rudy żelaza, wykazującą silne właściwości magnetyczne. Magnetyt został znaleziony wewnątrz okrągłych ziaren siarczku żelaza, przypominających roztopione krople.

Skąd się wziął magnetyt na Księżycu

Zdaniem badaczy to właśnie magnetyt stanowi klucz, wyjaśniający anomalie magnetyczne obserwowane na powierzchni ziemskiego satelity. Jak napisali w pracy, „ich genezę można wyjaśnić, rozpatrując mechanizm uformowania się i charakterystyki rozmieszczenia magnetytu na Księżycu”.

Co to oznacza? Naukowcy spróbowali wyjaśnić, jak doszło do tego, że magnetyt z gleby księżycowej jest właśnie w takiej postaci, w jakiej odkryto go w próbkach. Ich zdaniem jego obecność w ziarnach siarczku żelaza to efekt bombardowania powierzchni satelity przez planetoidy.

Ile jest kraterów na Księżycu?

Ich skutki można zobaczyć nawet z pomocą amatorskich teleskopów. Księżyc cały usiany jest kraterami powstałymi w wyniku uderzeń. Są ich tysiące. W tej chwili lista opracowana przez Międzynarodową Unię Astronomiczną zawiera 9137 pozycji. Ponad 1500 z nich udało się datować. Kratery stanową najważniejsze i najliczniejsze elementy topografii Księżyca.

Temperatura na Księżycu: czy jest zabójcza dla człowieka? Dlaczego astronauci muszą mieć kombinezony?

Okazuje się, że temperatura na Księżycu osiąga jeszcze większe wahania dobowe, niż wcześniej sądzono. W ciągu księżycowego dnia, panuje tam ekstremalny upał, a w nocy – niewiarygodny...

Badania chińskich uczonych sugerują, że magnetyt powstał w reakcjach chemicznych, jakie mogły zajść w warunkach powstałych w rezultacie uderzeń asteroid w Księżyc. Czyli w wysokiej temperaturze i pod wysokim ciśnieniem.

Już wcześniej sugerowano, że to meteoryty spadające na Księżyc wzbogaciły jego powierzchnię w materiały ferromagnetyczne (czyli w naturalny sposób namagnesowane). Teraz badacze wskazują, że siła uderzeń powodowała przekształcanie się tych substancji w mikroskopijne cząstki magnetytu. Uważają także, że jest go więcej w regolicie niż dotychczas szacowano. Jego badanie może wyjaśnić magnetyczne anomalie związane z jego powierzchnią.

Źródła: Science Alert, Nature Communications.

Nasz ekspert

Magdalena Salik

Dziennikarka naukowa i pisarka, przez wiele lat sekretarz redakcji i zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Focus". Wcześniej redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com