Zapomniane dyscypliny igrzysk olimpijskich

W tym artykule:

1. Od krykieta do pływania pod wodą
2. Pływanie ekstremalne
3. Jeździectwo, przeciąganie liny i strzelanie do jelenia
4. Alpinizm i polski akcent

Od krykieta do pływania pod wodą

Większość z nich, to dyscypliny (o olimpijskich laurach w dziedzinach artystycznych pisaliśmy niedawno), które rozgrywane były w pierwszych edycjach igrzysk, kiedy cała impreza i sport w ogóle, dopiero się kształtowały (o olimpijskich laurach w dziedzinach artystycznych pisaliśmy niedawno). Wszystkie jednak, wymagały umiejętności i sprawności fizycznej. Opisane niżej dyscypliny, to tylko niewielka próbka tych, które już nie występują na igrzyskach olimpijskich. Według danych MKOl, w latach 1896-2012 na igrzyskach pojawiło się w sumie 56 dyscyplin. Spośród nich, 14 nie będzie prezentowanych w Tokio w 2020. Niektóre z tych sportów są dobrze (przynajmniej w niektórych miejscach na świecie) znane, takie jak krykiet, polo, czy baskijska pelota, podczas gdy mniej znane dawne sporty olimpijskie, takie jak pływanie pod wodą, pływanie z przeszkodami są dziś zupełnie zapomniane.

Pływanie ekstremalne

Dla dzisiejszego widza, start ze skokiem do wody z bloków i nawroty na krańcach basenu są dwoma najbardziej rozpoznawalnymi elementami olimpijskiego pływania. Ale dla pływaków na igrzyskach w Paryżu w 1900 roku, pokonanie wszystkich wyzwań związanych z olimpijskim startem, były nieco bardziej skomplikowane - zwłaszcza dla zawodników w wyścigu z przeszkodami na 200 metrów. Nie przetrwał on w programie imprezy poza tą jedną edycją igrzysk, a jego zasady były naprawdę skomplikowane. W wyścigu tym zawodnicy po przepłynięciu krótkiego dystansu napotykali na drewnianą, wystającą nieco z wody konstrukcję, którą musieli pokonać by następnie dopłynąć do łodzi pod którymi musieli przepłynąć lub wspiąć się na nie, przejść po nich i z powrotem wskoczyć do wody zanim dotarli do mety. Australijczyk Frederick Lane zdobył złoto w konkurencji, w której ponad połowa z 28 uczestników nie zdołała nawet wystartować w wyścigu, który wkrótce potem został usunięty z programu igrzysk.

Nurkowanie na odległość to kolejna dyscyplina, obecna tylko na jednych igrzyskach w St. Louis w 1904. Złoto zdobywał nurek, który potrafił zanurkować do basenu z pozycji stojącej i przebyć pod wodą najdłuższy dystans bez poruszania ciałem. Zwycięzca, Amerykanin William Dickey, przepłynął w ten sposób 19m, pokonując kolejnych zawodników, którzy osiągnęli odległość 17 i 16m.

Pływanie pod wodą to konkurencja, która pojawiła się na igrzyskach olimpijskich tylko raz, w Paryżu w 1900 roku. Taka forma pokonywania dystansów w wodzie została zarzucona w późniejszych edycjach z powodu braku atrakcyjności dla widzów, zgodnie z ówczesnymi raportami MKOl. Zawody odbyły się w Sekwanie i obowiązywał limit 60 metrów dla pływaków, którzy otrzymywali jeden punkt za każdą sekundę przebywania pod wodą i dwa punkty za każdy metr, który przepłynęli pod wodą. Zwycięzcą został Francuz Charles Devendeville, który zdobył złoto z czasem 1 minuty i 8 sekund po przepłynięciu maksymalnego dystansu 60 metrów pod wodą.

Jeździectwo, przeciąganie liny i strzelanie do jelenia

Znane wszystkim skoki konne przez przeszkody po raz pierwszy pojawiły się na igrzyskach olimpijskich, kiedy konie były jeszcze podstawowym środkiem transportu, w 1900 roku. Skoki konne jako dyscyplina sportowa zyskały popularność na zachodzie Europy już w XVIII wieku, kiedy to angielscy arystokraci zaczęli wznosić płoty na swoich ziemiach. W odróżnieniu od dzisiejszych konkurencji jeździeckich, w których chodzi o to, by koń nie strącił belek z przeszkody, w 1900 roku ważne było to, jak wysoki, bądź daleki będzie skok. Zwycięzca konkursu w swoistym jeździeckim „skoku wzwyż”, Francuz przeskoczył na swoim koniu przeszkodę o wysokości 1,85 metra, a najwyższy zanotowany skok w tej konkurencji w ogóle, osiągnął wysokość 2,47m. W jeździeckim „skoku w dal” z kolei wygrał Belg, który ze swoim koniem osiągnął skok przez przeszkodę, który zakończył się po 6,1 m.

Pierwotnie sklasyfikowana przez MKOl jako część lekkoatletyki, przeciąganie liny zostało później przeniesione do swojej własnej kategorii jako odrębna dyscyplina. Obecna na igrzyskach od 1900 do 1920 roku, dyscyplina, a raczej rodzaj aktywności fizycznej ta znana jest niemal na całym świecie z niewielkimi zmianami nazw. Istnieją zapisy na jej temat w rzeźbach skalnych w ruinach Angkor Wat w Kambodży, praktykowali ją starożytni Grecy, a także starożytne dynastie chińskie. Pomimo różnych zmian w regułach, olimpijskie konkursy w przeciąganiu liny polegały dokładnie na tym, na czym chyba każde takie zmaganie. Drużyny zawodników, starały się przeciągnąć linę, która ciągnięta była przez drugą drużynę w przeciwnym kierunku. Jednym ze zwycięzców w tej konkurencji, była mieszana drużyna składająca się z Duńczyków i Szwedów.

Inną konkurencją rozgrywaną na olimpiadzie w latach 1908-1924 było strzelanie do biegnącego jelenia. W zawodach nie brał na szczęście udziału żywy jeleń, a celem była po prostu drewniana tarcza w odległości 100 m od strzelca, w kształcie jelenia bądź dzika zamontowana na wózku na szynach, który poruszał się dla utrudnienia. Strzelec miał tylko około 3, 4 sekund by oddać strzał, zanim wózek zniknął z krzakami na olimpijskiej strzelnicy. Każde trafienie jelenia bądź dzika było punktowane z wyjątkiem strzału w zad. Najlepiej było trafić w tarczę narysowaną dodatkowo, na figurze zwierzęcia. Jednym z najbardziej znanych sportowców w tej dyscyplinie był Szwed Oscar Swahn, który zdobył swój pierwszy złoty medal olimpijski w wieku 60 lat podczas igrzysk w Londynie w 1908 roku. Swahn powrócił na Igrzyska Olimpijskie po I wojnie światowej w wieku 72 lat. Na igrzyskach w 1920 r. zdobył srebro w drużynowym strzelaniu do jelenia na dwa strzały, stając się najstarszym medalistą olimpijskim.

Alpinizm i polski akcent

Na koniec, nieco inna dyscyplina, uprawiana z dala od olimpijskich obiektów i w dowolnym czasie, osiągnięcia w której były jednak nagradzane na igrzyskach. Mowa o wspinaczce wysokogórskiej czy alpinizmie, która została uznana za sport olimpijski już w 1894 roku, czyli roku założenia MKOl, na dwa lata przed rozegraniem pierwszych igrzysk.
Pierwsze medale olimpijskie wręczone wspinaczom zostały jednak przyznane dopiero w Paryżu w 1924 roku, członkom ekspedycji brytyjskiego generała Charlesa Granvilla Bruce’a za próbę zdobycia Mount Everestu. Niemieccy bracia Franz i Tony Schmidt otrzymali kolejną alpejską nagrodę olimpijską, za pierwsze wejście na północną ścianę Matterhornu. W 1936 roku niemieckie małżeństwo Dyenfurth zdobyło nagrodę za eksplorację Himalajów. W 1946 roku MKOl zrezygnował z przyznawania medali lub nagród za alpinizm. Jednak Włoch Reinhold Messner i Polak Jerzy Kukuczka otrzymali jeszcze srebrne medale podczas zimowych igrzysk w Calgary w 1988 roku za pomyślne zdobycie każdego z 14 ośmiotysięczników.

1 z 5

plywanie

2 z 5

plywanie 2

3 z 5

lina 3

4 z 5

lina 2

5 z 5

plywanie 3