Wielki jak Big Ben – ciekawostki o jednym z najważniejszych punktów na turystycznej mapie Londynu

W tym artykule:

1. Dlaczego wieża nazywa się Big Ben?
2. Ile lat budowano Big Ben?
3. Z czego zbudowany jest Big Ben?
4. Kto zaprojektował Big Ben?
5. Ciekawostki o Big Benie
6. Big Ben w kulturze masowej

Choć Big Ben jest znanym punktem orientacyjnym w Londynie, jego oficjalna nazwa brzmi Elizabeth Tower. Wieża, która przez wiele lat była znana jako Wieża Zegarowa, została przemianowana na cześć królowej Elżbiety II podczas jej Diamentowego Jubileuszu w 2012 roku.

Dlaczego wieża nazywa się Big Ben?

Ale na tym nie kończy się zamieszanie z nazwami. Bo chociaż mówiąc „Big Ben” zwykle odnosimy się do wieży z zegarem, to pierwotnie imię to nosił wewnętrzny dzwon wieży. Oficjalnie nazywał się on Wielkim Dzwonem, a nazwa "Big Ben" wzięła się z od imienia pierwszego komisarza robót publicznych w Londynie – Benjamina Halla.

Choć mogło być jeszcze inaczej, bo Big Ben mógł też nawiązywać do Benjamina Caunta, pięściarza wagi ciężkiej, cieszącego się ogromną popularnością w okresie oddania do użytku wieży.

A do samego oddania wieży doszło w połowie XIX wieku. Wszystko zaczęło się od tragicznego pożaru, jaki wybuchł 16 października 1834 roku. Pożar zniszczył znaczną część Pałacu Westminsterskiego – siedzibę brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych.

Ile lat budowano Big Ben?

Pałac został przebudowany. W niezmienionej formie ocalały zaledwie dwie historyczne struktury: 900-letnia Westminster Hall oraz kaplica św. Stefana. Właśnie w trakcie odbudowy pałacu rozpoczęto konstruowanie neogotyckiej wieży zegarowej.

Projektantami kompleksu, w tym wieży, byli między innymi Charles Barry oraz jego asystent Augustus W. Pugin. Prace rekonstrukcyjne trwały aż do roku 1858. W obecnej postaci pałac liczy sobie 1200 pomieszczeń. Ma rozbudowaną sieć korytarzy o łącznej długości ponad trzech kilometrów.

Z czego zbudowany jest Big Ben?

Sama wieża została wzniesiona na grubej na trzy metry betonowej płycie o boku 15,2 metra. Wysokość wieży zegarowej wynosi 96,3 metra, a każda z czterech tarcz zegarowych ma średnicę 7 metrów. Dostęp na szczyt wieży zapewniają kręte schody liczące 334 stopnie.

Sam dzwon waży aż 13,7 ton, co stanowi dwukrotność masy Tyranozaura! Średnica dzwonu to 2,7 metra, a wewnątrz dzwonu znajduje się młotek ważący około 200 kg. Budowa wieży wymagała niemal 90 metrów sześciennych kamienia i ponad 2600 metrów sześciennych cegieł. Tarcze zegarowe składają się z 312 sekcji szkła opalowego, wymagającego czyszczenia co 5 lat.

Kto zaprojektował Big Ben?

Pierwotny projekt mechanizmu zegarowego stworzył Edward Dent. Ale to Edmund Beckett Denison, który zmodyfikował projekt Denta, jest znany jako główny projektant zegara. Denison, choć nie był zegarmistrzem, odegrał kluczową rolę w kształtowaniu końcowego projektu, który jednak nie został opatentowany, pozostając otwarty dla zegarmistrzów.

Tarcza zegara, zaprojektowana przez Augustusa Pugina, została umieszczona w stalowej ramie o średnicy siedmiu metrów. Wskazówka godzinowa mierzy 2,7 metra, a minutowa 4,2 metra. Rzymskie cyfry mają wysokość 60 centymetrów.

Atrakcje w Anglii - 8 miejsc i rzeczy, które warto zobaczyć!

By zobaczyć najpopularniejsze atrakcje w Anglii musimy się przede wszystkim udać do Londynu – ale nie tylko tam! Czy warto? Oczywiście! W Anglii czeka na nas bowiem wiele atrakcji!

A chociaż wieża zegarowa nosi obecnie imię królowej Elżbiety II, to sam zegar jest nieodłącznie związany z inną monarchinią. Na każdej z tarcz Big Bena widnieje napis "Domine salvam fac reginam nostram Victoriam primam", co oznacza: Panie, zachowaj naszą królową Wiktorię Pierwszą.

Ciekawostki o Big Benie

Każdy zegar wykorzystuje wahadło do regulacji ruchu wskazówek. Jego regulacja zakłada dodawanie lub odejmowanie niewielkich ciężarków, za które służyły drobne monety. Jeśli zegar się spieszy, dodaje się angielskie grosze (pence, penny) do wahadła, a jeśli działa za wolno, usuwa się monetę. Stąd wywodzi się angielskie powiedzenie "putting a penny on".

Big Ben został uruchomiony po raz pierwszy 11 lipca 1859 roku. Niestety już dwa miesiące później dzwon pękł, przez co wieża milczała przez cztery lata, aż do naprawy dzwonu.

Ale to nie jedyna sytuacja, gdy najsłynniejszy zegar świata nie działał prawidłowo. W 1949 roku działanie zegara zakłóciło stado ptaków, które osiadło na wskazówce minutowej. W wyniku tego ptasiego wybryku zegar opóźnił się o 41 minut. Kolejne spóźnienie miało miejsce w nocy sylwestrowej w 1962 roku, kiedy Big Ben spóźnił się o 10 minut z powodu intensywnych opadów śniegu.

W 1976 roku doszło do pierwszej i jedynie usterki mechanicznej, spowodowanej uszkodzeniem mocowania regulatora wiatrakowego. Przyspieszenie mechanizmu bicia doprowadziło do uszkodzenia łożysk, pęknięcia ramy i zniszczenia wielu elementów.

Zegar zamilkł niemal na rok, od 10 sierpnia 1976 roku do 9 maja 1977 roku. W tym czasie prowadzono naprawy i przywracano zniszczone elementy, wprowadzając jednocześnie nowoczesne zabezpieczenia. W 1997 roku zdarzyły się dwa zatrzymania zegara, a 27 maja 2007 przestał tykać na 90 minut.

Big Ben w kulturze masowej

Big Ben gości w wielu produkcjach filmowych, w tym w filmach Disneya takich jak:

• „Piotruś Pan”
• „101 dalmatyńczyków”
• „Pułapka na rodziców”
• „Mary Poppins powraca”

Pojawił się także w produkcjach filmowych takich jak:

• „Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia”
• „28 dni później”
• „V jak Vendetta”
• „Sherlock”
• „Widmo”
• „Upadł Londyn”

Prawdę powiedziawszy trudno znaleźć film pozbawiony choćby krótkiej scenki z Big Benem w tle, jeśli tylko akcja obrazu toczy się w Londynie. Wieża zegarowa jest także popularną atrakcją turystyczną w Wielkiej Brytanii.

Big Ben to świadek historii, ponieważ był obecny podczas panowania sześciu monarchów. Wieża przetrwała wiele zdarzeń historycznych, w tym okres bombardowań Londynu w okresie drugiej wojny światowej. Została nawet uszkodzona przez niemieckie bombowce w 1941 roku.

Wieża jest oświetlona 28 bardzo energooszczędnymi żarówkami, które wytrzymując nawet 60 000 godzin pracy. Podczas sesji parlamentu zapala się również specjalne światło na szczycie wieży, znane jako światło Ayrtona.

Nasz ekspert

Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka

Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.