Nacięcia na kościach niedźwiedzia pokazują, że ludzie tworzyli ubrania już ponad 320 tysięcy lat temu

W tym artykule:

1. Kiedy człowiek po raz pierwszy zaczął wytwarzać ubrania?
2. Nowe dowody wskazują, że człowiek skórował zwierzęta już ponad 320 tysięcy lat temu
3. Nasi przodkowie polowali na niedźwiedzie jaskiniowe
4. Dzięki skórom zwierząt człowiek mógł przetrwać mroźną zimę

Najstarsi przodkowie Homo sapiens porzucili nagość i zaczęli nosić ubrania w postaci futer zwierząt, skór, liści, trawy lub innych roślin. W ten sposób ludzie zaczęli radzić sobie z ekstremalnymi mrozami i wyziębieniem. Dotychczas uważano, że człowiek zaczął wytwarzać prymitywną odzież ok. 120 tysięcy lat temu.

Kiedy człowiek po raz pierwszy zaczął wytwarzać ubrania?

W 2021 roku zespół naukowców z Instytutu Maxa Plancka w Niemczech przebadał ok. 12 tys. fragmentów kości pochodzących z marokańskiej jaskini Contrebandiers na wybrzeżu Maroka. Badacze odkryli wówczas, że ludzie używali kościanych narzędzi do przygotowania skór i futer, które prawdopodobnie były używane jako odzież. Narzędzia datowano na okres 120–90 tysięcy lat temu.

Moda na zabijanie. Wciąż kochamy skóry i futra, choć dobrze znamy ich cenę. Prawdziwą cenę...

Futra i skóry są ulubionym materiałem projektantów, gwiazd i bogaczy pomimo nacisków na to, by hodowlane zwierzęta żyły i umierały w bardziej humanitarnych warunkach.

Najnowsze badania rzucają nowe światło na to, z jakich zwierząt i kiedy ludzie najwcześniej wytwarzali skóry jako odzież. Naukowcy z Uniwersytetu Eberharda Karola w Tybindze opublikowali na łamach czasopisma naukowego „Journal of Human Evolution” nowe dowody na wykorzystywanie skór niedźwiedzi w okresie dolnego paleolitu.

Nowe dowody wskazują, że człowiek skórował zwierzęta już ponad 320 tysięcy lat temu

Na stanowisku archeologicznym w niemieckim Schöningen odnaleziono kilka miesięcy temu kości należące do wymarłego niedźwiedzia jaskiniowego (Ursus spelaeus). W toku prac okazało się, że niektóre z nich noszą ślady nacięć i obróbki. Szczególnie widoczne były one na kościach śródstopia i paliczkach. Według badaczy to dowód nie tylko na dietę najstarszych Homo sapiens, ale również przykład wykorzystania dużych ssaków do produkcji z ubrania ze skór.

– Skóry niedźwiedzi mają wysokie właściwości izolacyjne i mogły odgrywać ważną rolę w adaptacji człowiekowatych ze środkowego plejstocenu do wyjątkowo chłodnych i surowych warunków okresu zimy w północno-zachodniej Europie – zwracają uwagę naukowcy w swojej pracy.

Nasi przodkowie polowali na niedźwiedzie jaskiniowe

W okresie dolnego paleolitu niedźwiedź jaskiniowy były powszechnym gatunkiem ssaka w Europie. Naukowcy zwracają uwagę na to, że zwierzęta te żyły zarówno w cieplejszych, jak i chłodniejszych regionach, ale zamieszkiwały głównie jaskinie. Tak samo, jak najstarsi przedstawiciele Homo sapiens na naszym kontynencie. Właśnie dlatego bardzo często dochodziło do interakcji pomiędzy niedźwiedziami a ludźmi.

Badacze podkreślają, że dyskusja o roli niedźwiedzi jaskiniowych w życiu najstarszych ludzi toczy się już od ponad wieku. Istnieją hipotezy, które zakładają, że ssaki te były przedmiotem kultu naszych przodków. Ludzie mieli wówczas polować na te zwierzęta, a następnie oddawać im cześć. Świadczą o tym odnalezione artefakty z okresu dolnego paleolitu oraz nietypowy układ odnalezionych kości U. spelaeus.

Region, w którym odkryto szczątki niedźwiedzia jaskiniowego, od kilkudziesięciu lat intryguje archeologów. W latach 90. ubiegłego wieku naukowcy odkryli w pobliskiej kopalni wiele prehistorycznych artefaktów, w tym najstarszą dobrze zachowaną drewnianą broń, jaką kiedykolwiek odnaleziono. Datowanie radiowęglowe wykazało, że włócznia pochodziła sprzed ok. od 300 000 do 337 000 lat.

Dzięki skórom zwierząt człowiek mógł przetrwać mroźną zimę

Archeolodzy odnaleźli tam również kamienne i kościane narzędzia, niektóre wytworzone z kości niedźwiedzi jaskiniowych. Wiele z nich miało ślady nacięć. Badacze twierdzą, że są to dowody na oprawianie zabitych zwierząt. Jednak w ostatnich badaniach szczególną uwagę naukowców zwróciły dwa nacięcia na kościach stopy.

Grób łowczyni sprzed 9 tys. lat dowodzi, że kobiety polowały na równi z mężczyznami

Niedawno odkryty w Peru 9000-letni grób łowczyni sugeruje, że dawniej tamtejsze kobiety nie ustępowały mężczyznom w polowaniu na zwierzynę.

– Z tej części ciała zwierzęcia właściwie nie da się pozyskać mięsa. Tutaj mamy do czynienia z niezwykle misternymi i drobnymi nacięciami. To oznacza, że zwierzę było przez człowieka skórowane, a skóra prawdopodobnie posłużyła później za element odzieży lub czegoś w rodzaju prymitywnego okrycia na noc – czytamy w artykule.

– Te nowo odkryte ślady na kościach wskazują, że już ok. 300 tysięcy lat temu ludzie w północnej Europie byli w stanie przetrwać zimę, m.in. dzięki wytworzeniu ubrania ze skór niedźwiedzia jaskiniowego – mówi prof. Ivo Verheijen, archeolog z Uniwersytetu w Tybindze.

Źródło: Journal of Human Evolution.

Nasz ekspert

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal +. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu, prywatnie bardzo zainteresowany polityką. Autor bloga na Instagramie "Mini Podróże".