Józef Stalin był wyjątkowo bezwzględnym zbrodniarzem. To on powiedział, że śmierć milionów to statystyka

W tym artykule:

1. Nazwisko i data urodzin Stalina wzbudzają kontrowersje
2. Józef Stalin stworzył potęgę
3. Największe zbrodnie Józefa Stalina
4. Intrygujące fakty i ciekawostki o Józefie Stalinie

Józef Stalin zmarł ponad 70 lat temu. Mimo to jego historia i spuścizna do dziś fascynuje i przeraża kolejne pokolenia. Co ciekawe, jeszcze w 2017 r. Rosjanie wskazali dyktatora jako najwybitniejszą postać w historii swojego narodu. Zbrodniarz wyprzedził między innymi poetę Aleksandra Puszkina. To może niepokoić jeszcze bardziej, kiedy dodamy kontekst ostatnich wydarzeń wojennych na granicy Rosji i Ukrainy.

Nazwisko i data urodzin Stalina wzbudzają kontrowersje

Nie wszyscy wiedzą pewnie, że Józef Stalin tak naprawdę urodził się jako Josef Wissarionowicz Djugaszwili. Dopiero po trzydziestych urodzinach zmienił nazwisko z oryginalnego. Dlaczego Stalin? Bo to oznacza człowieka ze stali. Według oficjalnych przekazów Stalin urodził się 18 grudnia 1879 r. Jednak w starym kalendarzu juliańskim jego urodziny wypadają 6 grudnia. Sam Stalin miał z kolei zmienić datę urodzin na 21 grudnia 1881 r.

Wiadomo, że dzieciństwo Stalina nie było sielskie. Urodził się w biedzie jako syn szewca alkoholika i matki praczki. W wieku siedmiu lat zachorował na ospę, po której pozostały mu ślady na twarzy. To wystarczało, aby inne dzieci znęcały się nad nim. Przemocy doświadczał też w domu z rąk ojca.

Była jedyną kobietą uwielbianą przez Hitlera i Stalina. Jej szpiegowska kariera jest wspominana do dziś

Była kobietą, której udało się pogodzić rzeczy niemożliwe. Uwielbiali ją zarówno Hitler, jak i Stalin. Pierwszy jako aktorkę, drugi – jako swoją agentkę.

Józef Stalin stworzył potęgę

Nie brakuje głosów, jakoby obraz Stalina był w Rosji mocno zniekształcony. To prawda, że pod jego rządami Związek Radziecki przekształcił się ze społeczeństwa chłopskiego w superpotęgę przemysłową i wojskową. Było to jednak okupione śmiercią milionów ludzkich istnień.

Stalin jeszcze jako młodzieniec zaangażował się w politykę rewolucyjną i działalność przestępczą. Po śmierci przywódcy bolszewików Włodzimierza Lenina przechytrzył swoich rywali w walce o kontrolę nad partią. W trakcie II wojny światowej Józef Stalin sprzymierzył się ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią. Później jednak wdawał się w coraz bardziej napięte stosunki z Zachodem. Historycy określają ten okres jako zimną wojnę. Po jego śmierci Sowieci rozpoczęli proces destalinizacji.

Największe zbrodnie Józefa Stalina

Pod koniec lat dwudziestych XX wieku Józef Stalin wystartował z serią pięcioletnich planów mających na celu zrobienie ze Związku Radzieckiego potęgi przemysłowej. Plany przewidywały wymuszoną kolektywizację radzieckiego rolnictwa. W efekcie rząd przejął kontrolę nad gospodarstwami rolnymi. Choć dyktator zapewniał, że jego działaniom przyświeca słuszny cel, miliony rolników odmawiały współpracy. W zamian czekał ich okrutny los: rozstrzelanie lub wygnanie do obozów przymusowej pracy. Wymuszona kolektywizacja szybko doprowadziła do powszechnego głodu w całym Związku Radzieckim. Wówczas zginęły miliony ludzi.

Stalin eliminował nie tylko ludzi nieposłusznych jego rozkazom. Dbał też o to, aby nie mieć przeciwników politycznych. Rozszerzył uprawnienia tajnej policji, zachęcał obywateli do wzajemnego szpiegowania. W połowie lat 30. rozpoczął nową kampanię politycznego terroru. Tym razem przeciwko tym samym członkom partii komunistycznej, którym zawdzięczał objęcie władzy. Ofiary polityczne Stalina liczono w dziesiątkach milionów. Jego głównym motywem była prawdopodobnie maksymalizacja swojej osobistej mocy.

Jednym ze sposobów wymuszania posłuszeństwa przez Stalina były pokazowe procesy i egzekucje czołowych komunistów. W sierpniu 1936 r. Zinowjew i Kamieniew zostali postawieni przed sądem, aby powtórzyć sfabrykowane zeznania. Następnie zostali skazani na śmierć i rozstrzelani. W czerwcu 1937 r. marszałek Michaił Tuchaczewski, wówczas najbardziej wpływowa osobistość wojskowa, oraz inni czołowi generałowie zostali postawieni przed sądem wojskowym pod zarzutem zdrady stanu. Skończyło się to ich straceniem.

Stalin likwidował nie tylko weteranów, szefów partii czy dowódców wojskowych. Wśród jego licznych ofiar znaleźli się też zagraniczni komuniści na terytorium ZSRR oraz członkowie NKWD. Ucierpiały również elity sowieckie, w tym sztuka, świat akademicki, przedstawiciele zawodów prawniczych i dyplomatycznych. Terror dotyczył też ogółu społeczeństwa. Niemal każdy był narażony na prześladowania i wymuszone donosy.

Intrygujące fakty i ciekawostki o Józefie Stalinie

Co warto wiedzieć o jednym z największych zbrodniarzy w historii? Te ciekawostki o Józefie Stalinie mogą zaskakiwać.

1. Józef Stalin pobierał nauki w... seminarium duchowym. Szkoły jednak nie skończył. Dlaczego? Do dziś krąży wiele teorii tłumaczących, dlaczego wybrał inną drogę. Oficjalnie został wydalony z powodu opuszczenia egzaminów. Mówi się też jednak, że nie miał pieniędzy na opłacenie czesnego, a jego poglądy polityczne uderzające w cara Mikołaja II były nieakceptowane.
2. Dyktator miał wielkie plany i wielkie zbrodnie na koncie. Sam za to był mężczyzną dość niskim. Nie mierzył nawet 170 cm. Jego wzrost wynosił około 167–168 cm.
3. Stalin często jest porównywany do Adolfa Hitlera. O ich różnicach i podobieństwach można rozprawiać godzinami. Nieoczywistym faktem jest np. to, że obaj mieli słabość od sztuki. Hitler konkretnie do malarstwa, a Stalin do filmów. Kochał kino tak bardzo, że posiadał własną salę projekcyjną w każdym z prywatnych domów. Według archiwów Partii Komunistycznej, zbrodniarz uważał się za producenta, reżysera i scenarzystę, a także za ostatecznego cenzora w radzieckim kinie. Nie lubił francuskich pocałunków i nagości, dlatego na jakiś czas zakazał całowania w filmach.
4. Ulubionym muzykiem Stalina była pianistka Maria Yudina.
5. Ulubionym trunkiem Stalina było gruzińskie wino z nutami malin. Od kilku lat wino Khvanchkara powraca do łask po tym, jak Rosja w 2006 roku nałożyła na nie sankcje z powodu wątpliwej jakości.

Nasz ekspert

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.